C19 A20

C19 A20, farklı nesillerden ve kültürel geçmişlerden Kosovalı 10 sanatçının çizimlerini içeriyor. Bu işbirliği, evin sınırları içinde gelişti. Bu çevrimiçi sergiyi yapmanın ilk aşaması, sanatçılarla sözlü tarih görüşmeleri yapmaktı. En iyi hikaye anlatımının gerçekleşeceği güven alanlarını yaratmak için esneklik ve uyarlanabilirlik gerektiren bu görüşmeler uzaktan gerçekleştirildi.

Kapanmanın ana temalarını belirledikten sonra, sanatçılar paylaştıkları hikayelere dayalı çizimler sundular. Sanatçılar, 2020 yılında COVİD-19’a yaratıcı bir şekilde yanıt verdiler, dolayısıyla şifreli bir koda benzeyen C19 A20, deşifre edilecek ve kabul edilecek verilere benziyor. Çizimler, samimi anların anlık görüntüleridir, ancak aynı zamanda karşılaşılan ve aşılan zorlukların yanı sıra öğrenilen dersleri tanımlayan tarihsel olarak bilgilendirici belgeler olarak da okunmalıdır.

Arşivin Hikayeler bölümünde sanatçıların hikayelerinin tamamını okuyabilirsiniz.

“Karantina ve aileye bir şeyler almak için süpermarkete yapılan bu geziler bana başka bir hayat hissi verdi. Yirmi yıl önce savaş yaşamış biri olarak evde kalmak bana aile içinde koşullar nedeniyle ne kadar yakın büyüdüğümüzü hatırlattı. Zorlukları aşmak için toplanır, karar verir, tartışır, beraber takılır, şakalar yapardık. Ancak salgın başka bir şey, geniş ailenizle görüşememeniz, fiziksel mesafenin bu denli gerekli olmasına işaret ediyor.”

Görünmez bir düşman, Artan Hajrullahu

“İç mekanlarla çizim yapmaya karar verdim, perspektif çalışıyordum. Bu durum, karantinadan önce başladı, ancak bu yaklaşık üç, dört ay süren süreç boyunca, bu çizim, kendi aralarında kilitli kalmış insanların farklı iç mekanlarından oluşan tamamlayıcı bir dizi haline geldi.

Hiçbir zaman doğrudan çizim yoluyla iletişim kurmak istemedim. Aslında, bir şeyler çizmek ve iki gün sonra kendimi o şeyi yaparken görmek benim başıma gelen bir durumdu. Yani, çizimler tahmin gibiydi ve perspektifle ilgilendiğim için iç mekanla başlamıştım, sonra o iç mekanlarda yaşamaya başladım, bu durumu mevcut duruma bağlamak istemedim, ama kesinlikle bağlantılıydı.”

Kendi aralarında kilitlenmiş insanların iç mekanları, Jakup Ferri

Sinemaya gittiğimde, şehrin bu boşluğu, insansız oluşu, bu durumun hakim bir mevcudiyeti vardı ama aynı zamanda çok, çok boştu, kıyamet sonrası bir dünya gibi hiçbirşey yoktu. Fakat etraftaki her şey yok olmadı, aksine her şey zamanla dondu. Çok tuhaftı. Hayatımın en uzun dönemini Priştine’de geçirdim, yaşadığımız kentsel kargaşada, Priştine’nin insansız ve arabasız olması biraz hayal edilemez bir durum.

Zamanda donmuş bir şehir, Doruntina Kastrati

Siyasi alanda, Kurti Hükümetinin düşüşünün ne zaman gerçekleştiğini çok iyi hatırlıyorum. Çay içiyordum, bilmiyorum, sanki kafama çay koyup ellerimi bağlamak dışında yapacak bir şey kalmamış gibi hissettim. Bu durum açık bir şekilde buzdağına çarpacak bir gemiydi ama sorun şuydu, artık zamanın olmaması, rotayı bozmak için geminin tekerleğini çevirecek bir açı yoktu, hiçbir şey yoktu! Açıktı, ama trajikti ve doğrusu ufukta gördüğüm bir trajediydi. Bir vatandaş olarak bireysel yapabileceğin pek bir şey yoktu ama bu durum da açgözlülüğü ve siyaseti en iyi şekilde tanımlıyordu.

Her şey zaten burada, Driton Selmani

Neden bilmiyorum ama işimde, bu diyalogda, içimde bir çeşit umut bulmak istiyorum. Bu umudu zorla aramak istiyorum. Onu arıyorum, arıyorum, arıyorum, arıyorum ve her zaman kendimi düşmemeye zorluyorum çünkü bu durumun küresel bir depresyon olduğunun farkındayım.

Sanatçının yolu, Fitore Berisha

Çizimlerimde farklı unsurları görsel olarak bir oda haline gelen mekana yansıtmaya çalışıyorum, şimdi bile karantina sırasında söz konusu konuyu başka bir seviyeye götürdüm, çok meta, meta… Karantinaya girdim, herkes karantinaya girdi ve bu halde yaptığım her iş, mevcut duruma duygusal olarak çok bağlıymışım gibi görünüyordu ve ben de hala iç mekanlarla işler üretiyordum. Bu odalara eklenen yeni unsurlar oldu fakat ben bu yöndeki düşüncemi aynen devam ettirdim.

Stüdyo sanatçısı olmak, Meriton Maloku

Kolonia semtinde yaklaşık iki yüz ev var ve Yakova Belediyesi yalnızca yirmi eve yardım sağladı ve bu yardım sadece bir çuval undu. Çok da yardım sayılmazdı aslında. O mahalleye gittiğinizde yardımınız ya herkese yetecek kadar olmalı ya da hiç yardım bile olmamalı. İki yüz yardım paketi hazırlamanız gerekiyor çünkü birine yardım edip, diğerine yardım etmemek olmaz. Aksi halde bu çok daha zor bir durum yaratır.

O zamanı başkalarına yardım ederek geçirirken kendimi ihmal ettim, tabii ki bundan pişman değilim. Çalışma isteğim vardı. Sanatçı olsun ya da olmasın zamanı olanlar için, geri dönüp pandemiden sonra kendileri ve gelecekte ne yapmak istedikleri hakkında daha fazla düşünmek çok güzel bir andı.

Bilinmeyenden korkuyoruz. Virüs hala bilinmiyor, Mirjeta Qehaja

Genellikle rüyalarım bana ilham verir çünkü rüyalar gündelik hayatın daha derin bir yansımasıdır. Karantina süresince, üniversite alanları hakkında rüyalar gördüm, fakat bu alanlar gerçekte olduğundan biraz daha farklıydı, bazı çok uzun koridorlar vardı, çok uzun zamandır görmediğim insanları gördüm. Siyah eli olan bir karakteri gördüm ve bu görüntü bende takılı kaldı. O dönemden sonra, siyah eli olan bir karakter çizmeye başladım ve bu karakter çizimlerimin bir parçası olmaya devam etti. Rüyalarımda dolaplar ve koridorlar gördüm. Bu motifler hep tekrarlandı. İç mekanların rüyalarımda geliştiğini fark ettim. 

Panik. Panik. Panik., Renea Begolli

Bu bizim önceden yaşadığımız gibi cepheli bir savaş değil, psikolojik bir savaş, kendin hakkında gerçeği bulmak, bizlerin kim olduğunu bulmak ve bir şeyleri yeniden başlatmak  yönünde bir savaş, umarız ki çok daha iyi bir şey ortaya çıkar. Bu 2020’nin karantinası. Onbeş, yirmi yıl sonra bu zamana dönüp baktığımızda, bu şekilde yaratılan karantina, içeride olan dünya ve evlerimizin hali bize ilginç gelecek. Bütün küre sanal bir hale dönüşmüş ve biz de sanal alemde çalışıyor, sanal alemde düşünüyor ve bu karantina ile yaşamaya çalışıyoruz.

Gözler artık farklı görüyor, Zake Prelvukaj

Çalışmamdaki temalar hayata bağlı şeyler, olaylara pozitif bir açıdan bakmakla alakalı. Benim çalışmam esasen, söyleyecek olursam, optimist ve şimdiki çalışmalarım eskiden olduğu kadar optimist olamıyor, bunun nedeni tam olarak gündelik hayatın olduğu gibi olmasından kaynaklı. Aslında ben hayatımı değiştirmedim, fakat bu durum, pandemi hayatımı değiştirdi, hayat hakkında çalıştığım temaları değiştirdi. 

Önceden sahip olduğum özgürlükten şimdi sadece azı kaldı, Dejan Kitić