Priştine’yi çok iyi hatırlıyorum çünkü eskiden Çarshi’de [Çarşı] çalışıyordum, Saraybosna’daki Çarshi veya Üsküp’ün Bit Pazarı bile Çarshi’miz kadar büyük değildi. Ancak, maalesef, o zamanlarda yönetimde işgalciler vardı ve bizi yavaş yavaş çalışma alanımızdan uzaklaştırıp şehrimizin estetiğini kaybettiriyorlardı ve bu şekilde yaparak ta hedeflerine ulaştılar. Fakat çoğunlukla halkımız bu hedefe ulaştı. 14 yaşımdan beri bu zanaatta çalıştım.

Eski 28 Nëntori Lisesini ekonomi lisesinde bitirdim. Bu sokaklar parke taşı ile döşeliydi, parke taşı döşeli, ne anlama geldiğini biliyor musun, demek istediğim taş döşeli. Caddemiz tamamen çamurluydu, sonra da üstüne taş döşendi. Daha sonra taş döşemeden sonra, hayır, tekrar taşlarla döşendi ve sonra betonla döşendi. Şimdi ise betonla döşenmiş durumda, ama hala taşlarla döşenmiş gibi görünüyor, aynı.

Şehir… Şimdi inşa edilmiş bir yer olduğu kabul edilir bir gerçektir, fakat eskiden şimdiye kıyasen çok çok çok daha güzel görünüyordu. Fakat, dürüst olmak gerekirse, insanlar bile şimdi olduklarından daha iyidiler, birbirlerine karşı nefret duymuyorlardı.

Mesela ilk zamanlar burda iken, biz 59’da gittik ama 58’de biz evi komunaya verdik. Başka yere vermedik orası müzey oldu. Müzey olunca benim bir sene içinde ben, ordaki işçilerin çoğu Sırp’tı ve onlarla ben başladım Sırpça konuşmaya. Yani alıyorlardı beni yedi yaşındaydım o zaman, altı yaşında, yedi yaşında zaten gittim. Alıyorlardi beni, arabayla götürüyorlardı, at arabasına biniyordum çöpleri atmak için, ‘Hayde Avni, hayde Avni!’ seviyorlardı yani, Sırp ta olsa gene seviyorlardı. Ondan sonra ailecek gittik Türkiye’ye göç ettik. Orda bir sürü yerde kiralık olarak oturduk. Annem vardı, amcam vardı, babam, babaannem ve dedem. Bi tane de kız kardeşim vardı.

Evet, pek fazla hatırlamıyorum da yani öyle bir şey ki, ilk geldiklerinde şeye… Sırplar işte başladılar hayvan, canlı hayvan getirsinler, köpekler, ayılar. Ondan sonra bir şey hatırlıyorum, işte onu size de söylemiştim, ben beş dakka olmuştu eve gireli, evin içine ve ordan bir kurt köpeği kaçıyor yuvasından, etrafa falan saldırıyor. Neyse ki hep bahçeydi, kapılar falan kapalıydı. Ordaki…

Köpek sizın bahçede mi?

Tabi orda kurt köpeği vardı, o saldırmış herkeze, tabi battaniyeler falan verdik, battaniye ile onları kurtardı. Yani kendisini de kurtardı bakıcısı. Çünkü saldırgan kurttu, öyle evcil değil yani. Almışlar, dağdan getirmişler. Sonra zaman oldu orasını, o evi, odalarını hep ormana çevirdiler. Ormana çevirince ayılar donmuş olarak, ondan sonra yılanlar falan. Aşağı yukarı bi altı tane oda vardı, üstte üç tane idi altta üç tane, turistlere açmışlarıdı. E sonra biz taşınınca trenle gittik 16… 16 Temmuz 1958, yedinci ay yani, trenle göç ettik Türkiye’ye.

Kavşaktan, bilirsiniz, Zahir Pajaziti Meydanı’ndan ve Garibaldi Caddesi’nin bu tarafından… çünkü mimaride, kavşakta, köşeler her zaman engellenir. Nedeni cadde görüşünü engellemek değil, ben de bu soruna bir çözüm önerisi ile geldim ve o [baş mimar] da kabul etti. Görüşü engellemenin aksine daha çok dikkat çeken bir şey oldu. Bir üçgen önerdim, herhangi bir işlevi yok fakat aynı bir kadının yüzündeki makyaj gibi, güzellik amaçlı. Kabul etti ve bu fikrin doğuşu da böyle oldu. Bankanın banka olmaktan gelen belli standartları vardır ve bu standartların dışına çıkılmaz:  sayaçlar, idari bölüm, birinci ve ikinci [kat] hazinesi ve başka. […] bankanın bankada bir danışmanı da var. Biz teklifimizi sunduk, kayıtlarımız duruyor, bankaların dünyada nasıl tasarlandığını açıkladık. Bankacı olup seyahat etmiş olmalarına rağmen, tasarıma gelince nasıl yapılacağını bilmiyorlardı ve yapmadılar.

Biliyor musun, çok, ne yaptıklarını bilmiyorum, her şey yerlebirdi. Makine mesela, mahvolmuştu, eski bir soba üst kata çıkarılmıştı, biliyor musun, onları nasıl taşıdıklarını bilmiyorum,  o şeyleri. Binada çok fazla düzensizlik vardı, boş apartmanlar, içlerinde hiçbir şey olmadan. Fotoğraf ve bazı belgelere dokunmamışlardı, çünkü en nihayetinde bir binaydı.

Ve biri, orada oturan biri, Dalmaçyalıydı, yaşlıydı, gidecek bir yeri yoktu o yüzden orda kalmıştı. Bize binanın girişine kamyonu getirdiklerini söyledi, bu şekilde ne aldıklarını, neyi yüklediklerini göremeyecektik. Kasetler, bizim çok fazla kasetlerimiz vardı, hepsi ciddi müzikler, kayıtlar, farklı türden şeyler. Eşim klasik müzik düşkünüydü, enstrümantal müzikleri, farklı türden orkestraların kayıtlarını alırdı. Bahsettiklerimi başka bir binada bulduk. Yani açıklanamayacak şeyler oldu, bilmiyorum, bilmiyorum.

Ama ilginç olan şey insan nasıl sahip olduğu tüm şeyleri hatırlar, insanın başına çok gelen bir durumdur bu, sahip olduğun her şeyi bilmezsin fakat kayıp olduklarında… Biraz komikti. Kaybolan her şeyimin listesini çıkardım çünkü dolabımda neler olduğunu biliyordum. Sadece notalar, notalar, benim şarkılarım ve yani, ben, ben onları dolabın arkasına atımıştım, daha boş yer vardı fakat daha aşağıya gitmiyorlardı, onları orada buldum.

O zamanlar sokak ışıkları yanıyordu ve biz öylece kalmıştık, üç ay boyunca öyle kaldığını düşün… Işıkların yandığını görünce komşuma ‘Kuku, kötü bir şeyler olacak’ dedim. Bilirsin, dedim ki ‘Onlar ışıkları açmışlar…’ Meydana baktım ve herkesin birbirini çağırdığını gördüm, ‘Hadi dışarıya çıkalım… hadi Grand’a yakın bir yerde toplanalım.’  Ne olduğunu nerden bilebilirdik ki. Yarın sabahleyin KFOR’un askerleri Makedonya’dan geldiklerinde, ben tam da her şeyi balkondan izliyordum. KFOR askerleri bu taraftan girdiler, hastanenin bulunduğu sokak bloke edilmişti, belki nereye gideceklerini bilmiyorlardı yada bilirsin, bir anda çok fazla sayıda asker gelmişti.

Yağmur yağıyordu, bunu hatırlıyorum, yağmur vardı ve bu sırplar dışarıya çıkmış küfür ediyorlardı ama önemli değildi çünkü onlar anlamıyordu. Küfür ederek ‘Sizi buraya kim getirdi ?’ dedi biri ve bunun cevabını duydum, bir sırp dedi ki ‘Onlara niye küfür ediyorsun, onları buraya kimin getirdiğini biliyor musun? Milloşeviç getirdi.’ Buna şahit oldum. Daha sonraları biraz daha farklıydı. İnsanlar kaçmaya başladılar, komşularının artık etrafta olmadıklarını fark edince anlıyorsun. Şehirden gece ayrılmışlardı yada bilmiyorum, sadece yok oldular.