Prishtinën e mbaj në mend fort mirë se kom punu në ni Çarshi, që as Bash Çarshia e Sarajevës nuk u kanën, as Bitpazari i Shkupit s’ka qenë ma mirë se Çarshia jonë. Po fatkeqësisht në atë kohë qysh sundojke okupatori edhe shtike kapak kapak me rrxue e me hupë atë estetikë të qytetit tonë, edhe e arriti qëllimin. Po ma shumë e kanë arritë qëllimin kta tontë. Edhe kom punue zanatin prej moshës 14 vjeçare.

Shkollën e mesme e kom krye ish “28 Nëntori” në shkollën e mesme të nxënësve në ekonomi. Kto rrugë kanë qenë kalldërma, kalldërma e din çka domethanë, me gurë kanë qenë. Rruga jonë ka qenë ma krejt lloq atëherë, tani masanej u shtru kalldërme. Prej kalldërmit filloi, filloi, jo apet gurë me asi tani jo me u shtru me beton. Tash osht’ me beton veç sikur me kanë me gurë, njejtë.

Qyteti ka qenë… tash fakt që u ndërtu po larg, larg, larg ma i bukur u dokë atëherë sesa qitash. Po qe besa edhe njerëzit kanë qenë ma të mirë se qitash, nuk ka pasë urrejtje njëri ndaj tjetrit.

Kur ishim ne këtu, ne u larguam më 1959, por ia dhamë komunës shtëpinë në ‘58, nuk ia dhamë askujt tjetër, dhe shtëpia u shndërrua në muze. Kur u bë muze, në një vit pothuaj të gjithë punëtorët ishin serbë, dhe unë fillova të flas me ta në serbisht. Më merrnin me veti, unë isha vetëm shtatë vjet, gjashtë-shtatë vjet, më merrnin me vete. Më merrnin të bëja xhiro. Më thërrisnin, unë isha në pajton me ta dhe gjuaja plehun me ta, ‘Eja Avni, eja Avni!’ Pra, ishin të dashur me mua. Ishin të dashur edhe pse ishin serbë. Pas kësaj, ne u shpërngulëm me familje në Turqi. Ne migruam. 

Ashtu ishte kur erdhën në fillim, serbët sollën kafshë, qejë, arinjë. Pas kësaj, më kujtohet që të tregova që hyra pesë minuta në shtëpi dhe ujku kishe ikur nga strofulla e tij dhe filloi të sulmojë përreth. Për fat, bahçja e shtëpisë tonë kishte dyer dhe ato ishin të mbyllura. Kjo ndodhi diku mes viteve ‘58 dhe ‘59. 

Ju kishit një ujk në bahçën tuaj?

 

Po, një ujk në bahçe kishte sulmuar të gjithë. U dhamë batanije dhe kujdestari i shpëtoi ata dhe vetëveten. Sepse ujku ishte i dhunshëm, nuk ishte i zbutur. E kishin marrë nga mali dhe e kishin sjellur këtu. Më vonë i shnëdrruan dhomat e shtëpisë në pyje. U shnëdrrua në pyll. Kishte arinjë të balsamuar, gjarpërinjë etj. Ishin gjashtë dhoma, tre ne katin e sipërm dhe tre ne katin e poshtëm, të cilat u hapën për turistët. Njeriu gjithnjë ndjen dhembje për këtë, ndjehesh i pikëlluar, pashmangshëm.

Te udhëkryqi që domethanë prej Sheshit Zahir Pajaziti edhe prej kësaj ane të rrugës “Garibaldi”… se në arkitekturë te udhëkryqet qoshet cungohen. Asyeja është për mos me u ndërpre vizura e syrit të njeriut edhe mu m’lindi ideja qato me propozu edhe ai e pranoi po si kundërthanje e asaj vizure me tërhjekë synin edhe ma tepër. Unë propozova trekëndësh, kshtu s’ka kurfar funksioni po është veç si shminkë te ftyra e femrës. E pranoi atë edhe qe qishtu ka qenë që lindi ideja. E banka masandej si bankë janë standarde që s’guxon njeriu me dalë jashtë atyne standardeve. Jo sportelet, jo pjesa administrative, jo trezorat naltë e poshtë e qishtu me radhë. […] banka atëherë e ka pasë këshilltarin e vet bankier, ku na kemi shpjegu, se literatura ekziston, na kemi shpjegu se në botë qysh janë bankat. Ani që ata, tash dorën në zemër, ani që ata bankier janë po kanë shëtitë, po për me projektu normal s’kanë ditë edhe s’kanë mujtë. 

A din, shumë, nuk e di çka kanë ba, shumë jonë end me gjana. Maqina për shembull ka shku poshtë, nji shporet i vjetër ka ardhë të unë naltë, a din, s’di si i kanë bajtë ato, ato gjana. Shumë ç’rregullim ka qenë ndërtesa, banesat e shprazta, pa kurgjo mrenda. Veç fotografitë nuk i kanë prekë, edhe disa dokumente kështu. Se ajo ka qenë megjithëatë ndërtesë.

E një, një banore aty, ajo ka qenë dallmatine, ma e vjetër, s’kanë pasë ku me shku, edhe ka qenë aty. Tregonte se kamionin gjithmonë e kanë afru deri te hymja, për mos me pa çka po marrin, çka po ngarkojnë. Kasetat, kemi pasë na shumë video kaseta, po krejt muzike serioze, t’inçizume, t’ndryshme. Bashkëshorti ka qenë shumë i dhanun mas muzikës klasike e inçizojke instrumentist, e orkestra, e t’ndryshme. Ato i kemi gjetë n’hymje tjetër. Domethanë gana t’pakuptimta kanë ndodhë, nuk e di, nuk e di.

Po interesant ishte se si po i kujtohej njeriut krejt çka ka pasë, tash kështu shumë herë mendon njeriu se nuk din çka ka, po kur po t’mungojshin… Ka qenë pak qesharake. E pata bo listën çka po mungon krejt, se e disha dollapat si i kom pasë. E vetëm notat, notat, kangët e mija e kështu, i pata, i pata hudhë mbrapa dollapit, aty ka pasë njëfarë shprazëti por nuk shkonte poshtë, e qaty i kom gjetë.

Atëhere na i kanë lëshu dritat e rrugës. Edhe na jemi kanë si, si, a din ti tre mujë ditë kur je ti qishtu… Tash kur i pashë unë dritat po i thom këtij kojshisë, ‘Kuku, po m’doket tash diçka ka me ndodhë’. A din, thashë, ‘Dritat i kanë lëshu…’ po shoh korzo këtu, veç po thirrin njoni-tjetrin, ‘Hajde, po dalim… hajde te Grandi’. Thashë ku me ditë çka po ndodhë. Nesër n’mëngjes kur ka hi KFOR-i prej Maqedonisë, unë bash kom kqyrë prej ballkonit. Tash KFOR-i ka hi knena, rruga ka spitalit jonë blloku, nashta s’kanë ditë ka me shku ose kanë hi përnjiherë shumë, a din. 

E bike shi, qita e maj n’men, bike shi, e këta, serbët kanë dalë e tu shajtë ata, po ai s’merr vesh, s’ka lidhje. E tu shajtë ata, ‘Kush ju ka pru juve?’ E sene krejt, e qeta kom ndi, nji serb i ka thanë, ‘Çka po i shanë ata?’ Tha, ‘A e din kush e ka pru? Millosheviqi i ka pru’. Qeta e kom pa. Masanena, masanena pak ma ndryshe u kanë. Këta kanë nisë me ikë, kta veç qe ke mujtë me pa, për shembull kojshitë që jonë konë këtu që mo s’jonë. Tash a natën kanë shku, a, une nuk e di veç u pastru.