Muaji mars i vitit 1998 ishte muaj i protestave të shumta. Rrjeti joformal i grave organizoi tetë nga trembëdhjetë protestat paqësore të mbajtura në atë muaj, ato erdhën si reagim ndaj dhunës së ushtruar nga regjimi i Millosheviqit në Drenicë. Përmes protestave gratë i bënin thirrje bashkësisë ndërkombëtare të ndërhynin dhe t’i jepnin fund dhunës. Kjo seri e intervistave harton historinë e aktivizmit të grave në sferën publike dhe nxerr në pah format e rezistencës dhe pozicionimin politik të grave përgjatë 1998.

Intervistat janë bashkëprodhuar në partneritet me ForumZFD, Programi Univerzitar për Studime Gjinore dhe Hulumtim, dhe Iniciativës për Histori Gojore.

Lindita Cena

Juriste

Ata u bllokuan, domethanë nga forcat serbe dhe nuk kishin mundësi që të siguronin as ushqim, as barnat elementare për të cilat kishin nevojë se ishin të rrethuar nga forcat serbe. Protesta ka qenë e organizume për datën 16 mars 1998. Nisja është parapa të bëhet nga Dragodani te Ambasada Amerikane. Aty është mbledhë një numër shumë i madh i vajzave, grave, të  cilat, secila e kishim nga një bukë në dorë dhe barnat, me shpresë që me shku me, me ju dërgu familjarëve që kanë mbet të bllokum në Prekaz. Domethonë, qysh në tubim ka pasë provokime nga njerëz të ndryshëm. Po na nuk jemi ndalë. […] Afër shkollës bujqësore aty, domethonë përgjatë gjithë rrugës na kanë përcjellë njerzët me vetura, me regjistrimet sërbe. Edhe kanë provoku, kanë bërtitë, janë mundu me na frikësu ose me na… Po na s’jemi ndalë, kemi vazhdu rrugën tonë, as s’kemi bërtitë po e kemi ditë qëllimin për çka jemi duke shku atje. Në një moment nuk e mbaj mend as vet, sekondat janë konë në pytje kur dikush prej atynve që kanë provoku hyjnë me veturë brenda në turmën e protestuesve. Edhe aty nuk e di ma çka ka ndodh, se unë i kam humb ndjenjat, domethonë kam qenë njëra prej atyne të cilat më kanë shkelë me veturë edhe nuk e di. Nuk e mbaj në mend ngjarjen më çka ka ndodh aty.

Flora Brovina

Poete/Mjeke

Motra ime ishte qaq e vogël kur kemi vizitu babën në Pejë. Burgu i Pejës ishte plotë me t’burgosun shqiptarë. Pse e di këtë? Si fëmijë, pra isha e vogël nuk shkojsha në shkollë. E di sepse para burgut mblidheshim krejt familjet që kishin me hy me i vizitu të burgosurit edhe me ndonjë torbë kështu n’dorë {bënë se mbanë torbë në dorë}.

[…] Po këto trishtime që i bartë fëmijëria do të na përcjellin tanë jetën, sepse fëmijëria len gjurmë. Për fat mua nuk më ka shëndrru në një njeri të urrejtjës, por m’pëlqen që nuk m’ka mundë harresa. I mbaj n’mend, për shkak se kurrë nuk i marr si personale, por kujtoj që i ndaj me gjithë ata njerëz që pritshin me i pa të vetët në burg. I ndaj me gjithë ata njerëz që kane qenë të, të leqitur, familje të dënuara politike të leqitura nga shoqëria dhe kur as kojshiu nuk ka ardhë më t’vizitu sepse ka pasë frikë.

Albertina Ajeti-Binaku

Arkitekte

…nuk ka qenë tendenca me i jap konotacion politik. Ka qenë më tepër për me jap konotacion humanitar, sepse familjet me ditë t’tana, me javë t’tana ka qenë të rrethekuara. Nuk kanë pasë lëvizje t’lirë, domethonë me dalë më u furnizu me ushqim e me gjana tjera. Edhe kjo ka qenë. Domethonë, ne si nana, si femra, me bashkëndje me nanat në atë kohë në Drenicë, të cilat nuk kanë pasë ushqim për fëmijët e tyre. […] Edhe e di që kemi qenë si, domethonë ka qenë si kolonë edhe anash kanë qenë forcat policore. Deri sa kemi mrri në atë pikë, mandej nuk na kanë leju me shku ma tutje. [Gratë] Kanë kërku me negociu, mirëpo nuk kanë qenë të gatshëm. Ashtu në mënyrë, me fjali urdhërore na kanë thanë, ‘Duheni mu kthy, përndryshe nuk mujmë me rreziku, sepse mandej mundet me ju ndodh diçka, s’mujmë me ju mbrojtë…’