…kur fillun demostratat e 1 prillit [1981], faktikisht isha në shtëpi se nuk e dita, meqë nuk isha n’ato grupet, nuk isha… por, meqë dëgjova që u shpërthy atje, atëherë domethonë u nisa menihere edhe pas meje erdhi motra ime që ishte vetëm 15 vjeçare n’atë kohë. Sigurisht, unë përpiqesha, domethonë ajo t’kthehet n’shtëpi po ktu te kuvendi ku osht’ domethonë aty i kemi pa që janë protestustë duke ardhë, demostrustë faktikisht, domethonë, dhe ne jemi bashkangjitë aty.

E largova edhe niherë deri te tregu motrën time e përcolla që ajo të kthehet n’shtëpi, por ajo përsëri m’u kish bashkangjitë atë ditë. Domethonë, edhe kemi qëndru aty, pikërisht para megafonit, domethonë para atyne fjalëve që domethonë u thanë, kemi dëgju derisa domethonë intervenun policia. […]

Edhe ne kemi ikë rrugës te poshtë, me, gazi lotsjellës motrën time, domethonë, edhe ma shumë e mundoi natyrisht që, edhe e thashë që ishte barrë n’këtë rast, domethonë, për mu se u dashtë, domethonë, me majtë edhe mos me e lëshu, ku i kemi pa policinë.

Mas disa orëve edhe kemi mbrri n’shtëpi, domethonë atë natë. Po, motra ime ka vazhdu me organizimin e nxanësve t’nesërmen. Domethonë, ajo që 15 vjeçare ashtu ka qenë vet. Nga përndjekja e policisë i kanë dërgu dikund përmbi Shkollës Normale mbi Gërmi n’atë pjesë. Edhe ajo me flamur n’dorë ashtu domethonë ishte rrokullisë edhe nuk u kthy ni natë. Faktikisht ka mbetë atje.

Ne shkum atje, zbritëm në zgafellë edhe nga arkivat m’u rikujtu por edhe mbaj në mend që ishte shumë emocionuse, shumë… sepse ata ishin nguju aty poshtë për Kosovën. Mos të harrojmë pastaj se vinin lajme të ndryshme. Ne ishim bë sy e vesh për vendimet që do të merreshin për Kosovën edhe vishin lajme të ndryshme. Kështu që, ne ishim pre faktikisht edhe të atyre që sot do t’i quanim fake news, lajme të rreme të atëhershme.

[…] Edhe te minatorët ja përcolla imazhin, ato mesazhin e studentëve që ne solidarizohemi, që jemi me ta. Edhe e mbaj në mend po edhe arkivat ma përkujtun që vërtet edhe aty kom qajt se ishte shumë e randë. I shihnim edhe disa ishin vërtetë në gjendje të randë. 

Edhe kur u ktheva, atë e mbaj në mend shumë mirë, unë e mora fjalën, prapë sigurisht them si femër po mendoj, si shkrimtare e re, si studente e Universitetit të Prishtinës. Edhe e citova, ishte citimi i Ana Frankut që thoshte, ‘Më mirë një fund i tmerrshëm se nje tmerr i pafund’. Edhe ja përcolla mesazhin minatorëve që ishim me ta, që falenderonin. Edhe vërtet ishte një moment, një moment shumë i madh, shumë i fortë.

Zonja Lemane ishte kushërira e parë e nënës sime, vajzë e dajës. Ajo e kishte kryer Normalen në Tiranë dhe ndoshta këtë dashurinë për studimin e gjuhës dhe letërisë shqipe e kam nga ajo. Sepse spjegimi i saj në shkollën fillore, domethonë prej klasës pestë deri në klasën e tetë ka qenë unik. Ajo merrte magnetofon atëhere edhe lëshonte poezitë e shkrimtarëve të njohur Naimit, Andon Zako Çajupit e tjerë. Edhe me recitale dhe muzikë edhe ne i ndëgjonim. Por ajo ishte kështu shumë shpirtmirë, po e kishte nji rreptësim në vetvete që ne edhe i frigoheshim. 

Unë e kisha teze. Kur vinte ajo në shtëpi te na në vizitë, unë dilja te dhoma tjetër. Nëna ime me zor më mirrte të shkoj. Thojsha, ‘Jo se ajo… unë e kam arsimtare, unë sun i dal përpara syve’. Edhe kështu kur më mirrte nana me zor, ajo gjithnjë më lavdëronte para nënës. Por që çka ka ndodhur, vonë shumë vonë, ka ndërru jetë tash para katër-pesë vitesh, unë kam shku te ajo e them, ‘Leman teze, mua më kanë pëlqyer shumë, ku i ke marrë ti ato inçizimet atëherë, të atyre poezive?’ Edhe është diçka që as sot s’e bën asnjë profesor. Tha, ‘I kom inçizu vet. Ka qenë zëri im’. Ajo e ka pasë një zë kumbues, shumë melodik, po unë si fëmi nuk kam besuar që mund të jetë i saj, kam kujtuar që është veç inçizim.”

Nana ishte tërësisht e zënë, i bënte dy punë. Para punonte në një fabrikë të konfekcionit që punësimi i saj erdhi pasi që u burgos baba, dhe meqë baba nuk i tradhëtoi shokët e tij të gjithë ata që mbetën në liri pra u angazhuan që t’i gjenin punë nanës. Dhe, nana detyrimisht u bë rrobaqepëse, mori një kurs u bë rrobaqepëse. Kështu që, një pjesë punonte në punë, pra tetë orë, pastaj punonte në shtëpi. Kështu që, ajo ishte tërësisht e zënë me ekzistencën tonë. Por, ajo që nga nana vlerësoj lart është se ka qenë shumë e përkushtuar që ne të arsimohemi. Tepër, domethënë, kur ishte puna për mësim ajo fare nuk na pengonte për angazhimet familjare. […]

E mbaj në mend këndonte gjithmonë kangë të gourbetit (buzëqesh). Pra kjo është nana ime, po ashtu nana njihet si një prej grave shumë të fuqishme të Prizrenit, sepse…  nuk e di sa e keni parasysh, por në atë kohë regjimi serbo-jugosllav jo vetëm që i burgoste shqiptarët patriotë, por kishte tendenca që të abuzonin edhe me bashkëshortet. Kështu që, më kujtohet thoshte, ‘Gjithmonë kur po shkoj në burg i mbaj gërshontë në çantë’. Si rrobaqepëse ato i ka pasur mjete {bën sikur mban gërshërë në duar}. ‘I mbaj gërshontë në çantë, nëse ka ndonji tentim që t’i përdor’. Dhe kjo sjellje e saj pra shumë me karakter të fuqishëm, me moral të fuqishëm e ka bërë atë një ikonë në Prizren. Pra, sot kur flitet për gratë e fuqishme të Prizrenit, nana ime hyn në radhën e atyre.

…nuk ka qenë tendenca me i jap konotacion politik. Ka qenë më tepër për me jap konotacion humanitar, sepse familjet me ditë t’tana, me javë t’tana ka qenë të rrethekuara. Nuk kanë pasë lëvizje t’lirë, domethonë me dalë më u furnizu me ushqim e me gjana tjera. Edhe kjo ka qenë. Domethonë, ne si nana, si femra, me bashkëndje me nanat në atë kohë në Drenicë, të cilat nuk kanë pasë ushqim për fëmijët e tyre. […] Edhe e di që kemi qenë si, domethonë ka qenë si kolonë edhe anash kanë qenë forcat policore. Deri sa kemi mrri në atë pikë, mandej nuk na kanë leju me shku ma tutje. [Gratë] Kanë kërku me negociu, mirëpo nuk kanë qenë të gatshëm. Ashtu në mënyrë, me fjali urdhërore na kanë thanë, ‘Duheni mu kthy, përndryshe nuk mujmë me rreziku, sepse mandej mundet me ju ndodh diçka, s’mujmë me ju mbrojtë…’