Nicole Farnsworth: Na tregoni për fëmininë tuaj.
Shqipe Malushi: Fëminija ime ishte shumë e dhimbshme për shkak se në moshën tre vjeçare më vdiq baba ku ai ishte farmacisti i parë në Kosovë dhe e la nënën time 24 vjeçe të vejë. Dhe shtëpia jonë meqenëse ishte shtëpi e aktivistëve, ishte shtëpi me e cila ishte me prejardhje ku prej stërgjyshit qe ishte Haxhi Zeka e deri te gjyshi të gjithë ishin në rrjedhën e lirimit apo çlirimit të Kosovës dhe të kombit. Ishte nji vdekje shumë e randë për neve dhe ishte për gjyshën teme sidomos, ishte shumë dhimbje e madhe. Edhe për mu ishte ajo nji dhimbje tepër e madhe se isha fëmija i parë edhe baba shumë më ka deshtë, ashtu më kanë thënë se kujtimin e tij nuk e kom. Edhe unë në atë moment kur e kom pa, kur e kom ndi dhimbjen teme shumë të madhe, kam vendosë në atë fëmininë teme me qenë një fëmijë i gëzuar. Edhe e kom kriju në çdo mënyrë jetën me argëtim domethonë jom bo si clown, me i shti me qeshë të gjithë për me i’u largu dhimbjen. Edhe duke u rritë ashtu, unë kam fillu të shkoj nëpër mahallë, ka pak ka pak në shpia ku kishin shumë dhimbje edhe t’i baj me qeshë të gjithë, edhe t’i baj të lumtur. Qysh nga hapat e para unë e kam pasë qëllimin me pru lumturi aty ku ka dhimbje, edhe ajo gjer tani vazhdon të më përcjellë.
Mirëpo, si fëmijë unë jom rritë në nji familje shumë tradicionale, shumë konservative, në nji familje ku ka pas shumë rregull, gjyshja ime mbretneshë (buzëqeshë), ashtu e konsiderojshim edhe të gjithë në Pejë. Ishte ndër gratë e para e cila shkoi në Tiranë në konventën e murgeshave, për me mësu me lexu, me shkru edhe me u eduku. Ishte e edukume ne atë kohë. Nji ndër gratë e para ishte e cila e sjelli modën në Pejë, sepse ajo delte e veshun me sheshira, me gjana shumë të bukura nga Greqia, nga Turqia dhe ishte nji gru shumë moderne por shumë shumë e mençur.
Meqenëse unë i përngjajsha babës, ajo, gjyshja ime u lidh shumë me mu dhe unë flejsha me të dhe ajo vendosi të më bajë njeri. Domethonë më tha, “Duhna më të përgatitë me u bo njeri”. E me u bo njeri, unë nuk e kuptojsha çka domethonë ajo me u bo njeri. Domethonë unë jom njeri me dy komë, unë veç ekzistoj si njeri. “Jo nuk je njeri pa u bo njeri, pa i shërby vendit, pa i shërby kombit edhe pa i shërby popullit”. Prandaj, ajo punonte shumë me mu edhe më mësonte në çdo aspekt dhe çdo lami qysh me mendu, qysh me vepru, qysh m’u sjellë me njerëz. Unë si fëmi isha shumë kurioze, kisha shumë kuriozitet për çdo gja edhe bojsha shumë pytje. E bojsha pytje pa vend se në atë kohë ku ka pasë shumë rregulla, kur je vajzë s’bon me bo shumë pytje, e sidomos pytje pa vend. E kur bojsha pytje pa vend gjyshja jeme ma shtrëngonte gojën edhe ma bojke “Qekjo nuk u kon vendi me vetë [pytë] qësi pytje”. Edhe m’rrehke kanjihere edhe natyrisht kuptohet, unë jom kanë rrebel shumë i madh.
Për shembull nji herë kemi shku me djemtë lujtë, lujsha shumë me djem. Edhe në këtë mahallën tonë shumica kanë qenë djem po vajzat kanë qenë shumë ma passive, dhe unë isha kryetarja e gjithë fëmijëve këtu, djemve dhe vajzave, sepse gjithmonë bojsha aksion. Edhe nji ditë shku me vjedhë gjerenika, gjerenikat jonë do fryta kështu të jeshilta. Shkum me vjedhë gjerenika edhe i shtishim kështu përmrenda bluzës {tregon me duar}. Edhe nji shoqja jonë Nazlia e gjora pësoi shumë keq, erdh te gjyshja ime edhe i tregoi, “Mbesa jote po vjedhë gjerenika në bashqe teme”. Natyrisht, gjyshja m’boni për vdekje më rrehi, më rrehi, më rrehi, se i’a mora fytyrën. Edhe shkova unë mora sakicën, du me i’a pre krytë Nazliës, dua me i’a pre krytë se na ka tradhëtu. Edhe po shkoj me sakicë te dera e sajna, natyrisht dul nana e saj, isha shtatë vjeç, po qe gjak shqiptari me i’a pre krytë dikujna prej fillimit (qeshë). Edhe kur nona saj dul edhe e kapi sakicën, ma mur sakicën dhe prapë shkoi te gjyshja ime edhe i tha “Çika jote deshi me i’a pre krytë çikës teme”. Edhe gjyshja m’boni gjenaze shtatë ditë s’u qova krejt komtë m’u bonë si zebra prej dajakut me konop. Mirëpo, nana e Nazliës kurrë nuk e kthej sakicën, domethonë për mu ishte shumë me rëndësi e drejta. Ajo nuk e kthej sakicën unë i’a vjedha gjerenikën, ajo ma vjedhi sakicën edhe kështu që kurrë nuk u zhvillu, nuk dulë në dritë ajo puna e sakicës. Unë e hongra dajakun, Nazlia shpiunoi edhe krejt kjo ndodhi, mbeti si nji kujtim. Më dhimbet Nazlia sot gjindet në spitalin mental edhe të gjithë i kanë vdekë edhe unë deshta me shku me e pa para dy dite, por na ranë disa vdekje dhe nuk mbriva, por në rastin tjetër kur të vij në korrik do të shkoj ta shoh Nazliën se i’a kam me borxh. Borxhi i kujtimit i’a kom nji takim, edhe meqenëse se ka askend me mbrojtë me pa a mundem me gjetë nji lidhje shpirtnore, a muj me i’a sjellë kujtimin mas për me mujtë me i ndihmu, nëse muj me i ndihmu nese osht’ në gjendje me i ndihmu. Mirëpo, unë kurrë se kam harru Nazliën edhe pse ajo ka qenë e fëmijëve.
Një kujtim tjetër që më mbetet shumë i dashur osht’ kujtimi i varreve. Ne si fëmiljë lujshim mbi varre edhe këtu i kemi pas varret e vogla, qito ku osht’ parku u qujshin “Varret e vogla”. Meqenëse unë isha shumë e afërt me vdekjen, unë e kisha punën e babës kurrësesi nuk mujsha me pranu që babën ma ka marrë vdekja dhe unë me vdekjën isha në betejë të zbulimit se s’ka vdekje, duhet me pas jetë përtej vdekjës. Dhe t’gjithë t’vdekurit për mu ishin ushtarë. Edhe kur këtu ishin të varrosum edhe ushtarët turq qysh nga okupimi i Turqisë. Dhe një ditë vendosën t’a bojnë park dhe t’i prishin vorrezat dhe për mu ish nji tmerr i madh se përniher nga krejt përallat e gjyshës t’gjithë ata ushtarë që ishin t’varrosun këtu në këto vorreza tash kishin me u prishë. Dhe mu mu prishte krejt bota e besimit që ka jetë andej nese i lëvizin eshnat dhe unë organizova me fëmijë që na me i shpëtu ushtarët e vdekun. Edhe kur erdhën ato makinat me i prishë varret, une u qova me ata krejt fëmijët me najllona i mbledhshim eshnat e t’vdekunve edhe u mundoshim me bo nji njeri prej eshnave. Ku gjejshim dorë, i qitshim dy durë, ku gjejshim një kokë e qitshim e bom trupin e shtishim në najllona, ka njo ka njo; me bo njerëz, me rujtë ushtarë edhe mos me i hongër maqina. Në ndërkohë dikush erdh te gjyshja jeme kuptohet edhe i thotë “Fëmija mundet me u infektu, se po i prekin ato eshnat ato munden me pas naj sëmundje”. Erdhën prindët te na, na okupun projektin edhe na murën na rrehën të gjithëve kush kem aty, na bon llom. Unë isha shumë e vogël, shumë e ligësht me veshë të mëdhja edhe qështu kaloi edhe ai kujtim i fëminisë. Domethonë e kisha nji dëshirë qysh fëmijë me i rujtë kujtimet e jetës edhe pse janë vdekje me i mbajtë gjallë edhe luftojsha me qata.
Kom qenë shumë dreq i madh, kom qenë jashtë kohës edhe jashtë rregullave edhe si fëmijë kanë pas me mu problem shumë. S’kanë faj familja, ka qenë nji ndër familjet shumë tradicionale në Pejë, kanë qenë tepër të mirë, tepër të mençur. Ka ana e nanës gjithë fotografitë i shihni këtu, babgjyshi jem kryetari i Gjakovës revolucionar, ja n’atë anën tjetër {tregon nga muri}. T’gjithë kanë qenë shumë atdhetarë të mëdhaj, kanë qenë të përzimë me shtetin edhe kanë luftu. Një fëmijë si unë, gjithmonë e ka rreziku emrin e tyre me budallakinat e mija që i bojsha si fëmi. U duhshe me u sjellë si ushtar e jo si fëmijë, e unë u sillsha si fëmijë. Me djem lujsha, vazhimisht jom konë ma e fortë se krejt djemtë edhe ato vajzat kanë qenë shumë si vajza, e unë kom qenë ma shumë si djalë, nuk u frigojsha prej asgjaje. Aventura shumë kemi pas. Për shembull, një shok i imi i cili e pata një intervistë para disa nate edhe një shok thirri gjatë intervistës te portat e natës dhe tha, “Na gjithë jemi frigu nga Shqipja se Shqipja su frigojke nga asgja përveç axhës s’vetë”, i cili kur m’u paraqitk ka qenë shumë i madh, edhe shumë i tmerrshëm kur e ngritke zërin, mu krejt trupi mu dridhke prej drojës. Se kur ma futke njo kështu, a din fluturojsha {tregon me duar}. Kshtu që, unë vetëm me dajak kom mujtë m’u zavitë, s’kanë mujtë ndryshe qysh me m’zavitë, veç me dajak m’kanë zavit pak.
Kom pas shumë andrra të mëdhaja. Kom pas qef me shku përtej qëtyne maleve të Rugovës se këtu në Pejë kurgjo nuk ndodhte, njerëzit lindnin, për djemë u gëzojshin për vajza heshtnin. Vajzat u martoshin, djemtë u martoshin, lindshin bebat, vdisnin njerëzit. Qe krejt. Edhe cirkusi vinte një herë në vjet. Cirkusi vinte prej dika nuk e di prej kahit, edhe unë shumë kisha dëshirë me lujtë në cirkus. Cirkusi ka qenë krejt me…
Edhe unë u shpërbirojsha në cirkus edhe shkojsha me i kqyrë në trapeza ato femnat qysh lujshin, e kisha andërr me lujtë në cirkus sepse s’kishte tjetër kund ku me lujtë, edhe natyrisht e pashë një djalë shumë të bukur aty në cirkuz dhe shkova i hina aty n’kabinë. Edhe ai t’u e ly fytyrën palaqo, unë i mbeta mbas [prapa] edhe ai kur e kthej krytë, unë e putha, puthja e parë 15 vjeçe me atë njeriun e cirkusit. Kur dola u rrëzova, ai më qiti përjashta “Del del, se isha e vogël”, po nejse puthja e parë. Më qiti prej aty nga ajo ku rrinë aty si kamiona qysh i kanë ata edhe u rrëzova unë më hongër qeni, ma kafshoi kamën, edhe më dul gjak (qeshë). Më dul gjak shumë, erdha në shtëpi e më fshiu gjyshja gjeneral të ushtrisë së vdekur, gjyshën e kam pasë gjeneral (buëqeshë), kur të më ka fshi dajak, “Çka t’a gjeti komën?” “Më hongër qeni”. “Ku të honger qeni?” “Te cirkusi”. “Pse shkove te cirkusi? A qetash të kallxoj, s’bohesh njeri, ti kurrë nuk bohesh njeri”. Të më fshivi mu dam dam [tregon si e ka rrahë]. Unë piskat. Ajo “Hala s’tkom ra, pse po pisket?” Unë po i thirri kojshitë, “Ndihmë! Hajdeni ndihmoni se më mbyti gjyshja”. Nejse pshtoj edhe një herë. Qeshtu…
Andrra e parë filloi të më realizohet me televizonin e parë. Shtatë vjeç e blemë televizonin, të vetmit në mahallë [lagje] që kishim televizion edhe t’tan fëmija u mbledhshin me kqyrë, edhe qe Mickey Mouse në televizon. Ne të tan të dashurum në Mickey Mouse, kuku nanë, qeky Mickey Mouse emër i bukur e po lëvizë. Edhe une vendosa, jeta n’televizion shumë e bukur, unë po du me hi n’televizon se këtu nuk jetohet shumë dhimshëm edhe veç dajak. A jetohet në këtë jetë. Shkova unë, provo me hi në televizon, s’ka me hi në televizon, provo andej kendej me qelë, kurqysh s’po bon me hi në televizon. E mora nji kuti, e preva, e bona si televizon edhe e qita mbi kry e dola nëpër Pejë. “Mirëdita lajmet e fundit i ndigjonit sot”. Edhe qeshtu njerëzit thanë u tranu kjo çika e Malushave (qeshë), erdhën te gjyshja jeme. Prapë dajaki… “Ku je dalë me kuti me na e marrë ftyrën?”, me kuti unë qeshtu nëpër Pejë. Domethonë qështu kom bo.
Kom qenë tepër… e kom pasë trunin shumë fotografik mbajsha shumë n’mend, nuk kisha shumë nevojë me msu. Nji herë i’a lshojsha sytë, përmendësh e dijsha krejt. Me t’vërtetë ka qenë shumë interesant qysh i mësojsha mësimet me një t’pame. Natyrisht në shkollë i kisha krejt pesë-she, po u mërzitsha se ish shumë mërzitshëm me nejt në shkollë. Mësuesat ishin shumë të mërzitshëm edhe nxanësit shumë t’mërzitshëm gjithashtu, se ata rrishin qështu {bën një pozitë të ngurtë}, nuk lëvizshin. E mu mu duhke me bo diçka interesant me e argëtu vetvetën. Edhe në shkollë iksha prej klasës, kcejsha prej penxherës. Kemi pas një shoqe Kimetën, u kon shumë ashtu perfekt si fëmijë, edhe flokët i kish perfekt, edhe fistoni perfekt. Edhe Kimetja kish qef shumë me hongër. Gjithë e bijke mengjesin me veti në klasë, edhe gjithë e shtike dorën gjatë mësimit edhe hajke. Ama unë kam shumë qef me hanger, po ajo s’ma jepte kurrë asnjë kafshatë nuk e ndajke me mua. Edhe unë nji ditë e gjej një mi të coftë, edhe i’a mbeshjetlli edhe i’a lo miun e coftë, edhe natyrisht Kimeti, i’a vjedhi unë bukën asaj, i’a lo miun e coftë (qeshë). Edhe ajo e shtin dorën, edhe një herë e prek ai i butë, kur e sheh që është mini i bjen t’paktë [të fikët]. A din qysh më ka kap mësuesi (qeshë), mësuesi m’ka kapë për jake, kështu këmbët më lëvizshin {imiton me gishta si ka ecur} nuk më ka lonë me ecë, më ka kap kështu e më qet për dere përjashta. Domethonë isha pak monster po për arsye se konditat ishin tepër të mërzitshme nuk kisha rrugëdalje tjetër veç se me argëtu vetvetën. I bojshim qito sende në Pejë.
Çdo gjë gjatë rritjes sime ka qenë zbulim i vështirë (qeshë), se kërkush nuk më ka përgaditë për kurgjo, kërkush nuk më ka dhonë përgjigjje për procesin natyror qysh ndodhë me rritjën e një çikës. Kur kom lindë unë baba im ka prit djalë, mirëpo linda vajzë edhe shumë e vogël, më thanë ke lindë sa një macë qekaq {tregon me dorë madhësinë}, edhe plus i ke pas vesht e mëdhaja. Domethonë baba jem e ka marrë scoch tape s’di qysh i thojnë lepakin, edhe m’i ka ngjitë veshët për me m’i drejtu. Unë në djep, se dojke me më bë të bukur, kurqysh s’kanë mujt me m’bo të bukur. Janë mundu shumë po, s’kom hongër, kom kajtë, domethonë qysh fëmij e kom pas një averzion, kuku çka po më pret në jetë. Edhe kur jam rritë m’kanë thirrë fëmijët e mahallës, më kanë thirrë, kryehudër, veshlakuriqi, edhe kryehudër. Domethonë unë me qeto komplekse jom rritë si kryehudër, mirëpo kryehudër kam qenë ma e mençur se krejt ata kryekepat që i kam pasë. Shumë bukur… një ditë isha në Rugovë, isha dhjetë vjeçe, atëherë shkonim verës në Rugovë, me veru, ka tre muaj rrishim në Rugovë, edhe unë i lodrojsha kuajt me ata rugovcit e vegjël. E kom pasë një shok timim Zekën ai ka qenë fantazi, edhe unë e Zeka kemi qenë dreqnit ma të mëdhaj. U qojshim herët me pigjama edhe kcejshim me kuaj pa shalë, pa kurgjo edhe lodrojshim. Gjyshin tem dojke me lëshu shpirti, se thojke me të rrëzu kali s’metësh gjallë, unë kalin e lodrojsha shumë mirë. Nxijshim gjarpërinj, e mbytshim gjarpërin e frigojshim gjyshën apo hallën, kush qëllojke atje, ja gjujshim gjarpërin qështu dhe kishte reagime. Njëherë e mjelëm magaricën, e mjelën e kishte tomlin e përhimtë, edhe ja dhamë viçit me pi tomlin e magaricës. Dojshim me eksperimentu çka po ndodhë, kurgjo s’ndodhi natyrisht.
Njëherë e mora një lepur, edhe deshta me eduku lepurin me ecë si qeni. Edhe i’a lidha konopin leprit edhe po du me ecë, mirëpo lepuri lepur, po ikë, nuk po don me ecë si qeni. E unë lepurin e deshta shumë edhe e mora e futa në kotec të pulave, për me rujtë për nesër që me lujtë me lepurin. Kjo ishte në Rugovë, edhe tash natyrisht gjyshja, gjyshja ështe elementi kryesor i jetës teme. E adhuroj e mbaj gjallë edhe sot. Edhe gjyshja më thotë, “Ku e le lepurin?” “E shtina në kotec të pulave”. “Qysh more në kotec të pulave, tash polizat ta hajnë lepurin”. Aaa..unë kam me i mytë polizat, tap sprejin e këpucave menjeher lepurin me sprej…tak, tak, tak, të mizave sprejin, i’a futa lepurit sprejin, natyrisht lepuri u lëpi edhe vdiq. Çfarë vuajte, vorrimi i lepurit ishte fenomenal, në kuti të këpucave e vorrosëm lepurin edhe i’a bom varrin, unë më lotë e çava atë lepur edhe vuajta pse e mbyta vetë, pa ditë që spreji është i helmum. Sidoqoftë, n’mbramje aty qentë e katundit e kanë gropuar varrin e kanë ngrënë lepurin e vdekur. Khu çfarë vdekje, ballafaqimi me ashpërsinë e jetës dhe vdekjes ishte… Merre me mend copat e lepurit të vdekur nga qentë e kishin shky copa-copa. Ajo frika nga ashpërsia e jetës ishte shumë e madhe. Unë isha dhjetë vjeçare kur isha në mal duke luajtur me Zekën edhe përnjeherë më rrjedhi gjaku mes komëve, u tmerrova. Çka o’ ky gjak, s’po di çka osht’. Shkoj te gjyshja “Oh kuku nonë jom vra po del gjaku”. “Hajt se je vra s’ka kurgjo të kalon”. Ajo spo ndalet, edhe unë po shkoj po mbledhi fleta, spo di qysh me ndal, po i përdori fletat. S’po rri hiç n’shpi, po rri nëpër mal edhe po qes fletat me ndalë gjakun, edhe s’po di çka osht’. Edhe po vij unë, edhe hallat po marojnë, të dy hallat jonë ulë, po marojnë ambëlsinë se tash jam bo gru. Kuku çfarë vaji unë, çfare gruaje more unë? “Jo tash je bo gru, s’bon me lujtë me Zekën”. “Pse more s’bon me lujtë me Zekën?” “Je bo gru tash, qëky gjaku s’bon me lujtë me Zekën”. Dhjetë vjet more duhet me lujtë… U kon nji kalim prej fëmijës në gru, u kon shumë tragjik për mu. Se nuk e kam ditë çka domethonë me qenë grua. Nejse ka kalu ajo. Kaloi diqysh, e përballova qat kalimin dhjetë vjeçar. Edhe filloi shkolla, filluan me ma ndal këtë, filluan me ma ndalë atë, s’ka mo me djemë me lujtë, s’ka mo m’u ngjitë nëpër drunj, s’ka me kcy mbi vorre, s’ka kurgjo. Vetëm mundesh me disa çika që janë të mençme me lujtë, u bë kufizim total. Me ato tjera budallica s’bon, kështu thojke gjyshja jem. S’bon me lujtë me budallica se nuk mëson kurgjo prej budallicave. Filonja budallicë, filonja budallicë, s’mbeti kërkush, edhe unë i thosha, e unë? Ty duhet me t’bo njeri. Nuk të vynë shoqet, duhet me të bo njeri. Domethonë procesi i njerit. E valla më erdhi shpirti në fyt. Në moshën 14 vjeçe vendosa revolucion. Duhet reagimi total, duhet me ju kallxu këtyne diçka, duhet me i mësu këtë familjen teme diçka, se këta kurqysh me marrë vesh jo. E vendosa unë kom me ikë prej shpisë. Edhe lexova qaty me një revistë, se lexojsha shumë, edhe lexova, “Tom Johns po i ndihmon talentave jetima”. Konsideratë, jetim jam babë s’kom, nana kërkund s’po figuron, ajo osht’ metë qashtu e ndishme edhe unë jetim, me temën edhe e talentume shumë, pikturo po, vallëzo po, poete po, çka duash po. Isha tatamata, unë vendosa po shkoj te Tom Johns, qysh me shku te Tom Johns? Plani: plani i parë me i’a vjedhë nanës pasaportën, plani i dytë me i’a vjedhë gjyshit paret kishim pare, na fëmijë të pasanikut. Babgjyshin e thirsha babë, i rujke paret në sandëk atje nalt, tregëtar ishe, sa të duash pare. Edhe parat i palojshin nëpër sanduka. Edhe unë hajde, “Oj nonë e kam për detyrë shtëpie me vizatu pasaportën romake edhe pasaportën e re, a ki pasaportë oj nënë?” “Kam nonë”. “A ma jep ta shoh qysh duket?” “Po qe pasaporta”. E marr pasaportën e nanës e vizatoj kishe, edhe e shoh ku po e len ajo mes librave. Ha e gjeta! E marr pasaportën edhe shkoj në tavan e qeli kutinë e babgjyshit, pesë mijë marka në 70-tën kushtojke shtëpia. Gati mujshe me ble shtpi, banesë me ble me pesë mijë marka. Edhe e mbushi çantën e shkollës me pesë mijë marka, edhe e thirri një shok edhe i thom, “Gjoma një taksi, që ka me më qu se du me shku jashtë shtetit”. Krejt u bo plani, na kishim si shkollë me shku në film, u lujke një film edhe krejt shkolla shkojke me pa qat film. Edhe unë kishe po shkoj në film, kta se dijnë, kthehna vonë. Unë në sabah vend që me shku në shkollë, taksi te dera i’a ngjeha [numërova] paret. E mbusha taksin me perime edhe pemë, se e dita unë, kemi me kalu ka Bullgaria ata fukara, kur i shohin pemët e perimet ata nuk më kqyrin mua po… Kom parë filma bre bacë, kom pa filma..edhe i marrin perimet edhe pemët. E qita një jastëk qëtu {tregon se mbi prehër} me kecele të zezë, u kon kecelët i veshim, e shtina një jastëk u duksha shtatëzënë. Shaminë në kry si fotografia e nonës se ajo u kon me me shami të zezë për vdekjen e babës, edhe u nisëm. Mbrimë para 12 të natës në kufi, kur mbrijtëm në kufi e pritëm ndërrimin e gardave, qysh ndërrohen. Edhe 5 minuta para se me u ndërru ata, ata të parët të lodhun të tjerët s’kishin ardhë hala, na drejtë me kerr. Edhe ata po më kqyrin mu, myslimane, shtatëzënë, çikë e re, s’ma vunë mendjën, për Zotin e kqyrën pasaportin, kalum. Erdhëm te bullgarët, tap e qelën ato pemë, perime, limona çka të dush t’i fshijtën ato, konfiskim total, s’ma vunë mendjen. Kalum erdhëm te turqit, tap jastëkun në kerr, miniqin [minifund] deri këtu {tregon gjatësinë}, kur m’i panë këmbët s’më kqyrën a jam nonë a s’jam nonë, kalum. Erdhëm në Stamboll.
Kuku nonë, në Stamboll. Hotel Kent o kon, hotel me pesë yje. Shkova në hotel Kent, edhe i’a futa unë, sendi i parë i bleva një palë tesha të rrypit të zeza një kapuq, edhe u bona unë shumë kuller, a din. Atëherë edhe ishte hippie time edhe unë i’a nisa tash me kqyrë qysh me shku deri në Londër. Bre andej, bre këndej… bre sillu me amerikan bre me ata, me këta. Edhe mrriva me shku me një koncert të Zeki Muren, në atë kohë Zeki Muren o kon star. I’a dhashë një trandafil të kuq edhe ai ma puthi dorën, qekjo për mua o kon fort histori e madhe, Zeki Muren me ma puthë dorën. Përndryshe kurgjo, si fëmijë lollipop mersha , mersha sheqera, rruges u sillsha me hippie u sillsha u pshtillsha. Këtu kjameti te shpia, u zbulu ma në fund që ika prej shpisë, kjo një tmerr i madh familjes teme. Por nuk kam ikë për mu martu ajo ishte shumë pozitive, se tona çikat ikshin veç te burri. Po unë s’jom ikë te burri, jom ikë jashtë shtetit. Kjo ish diçka tepër e madhe. Çka me bo tash, u bo ditë vdekje, gjyshja jeme qeli derë. Qeli derë, unë e dua një copë të asajna, gjallë a të vdekur me ma pru, se unë nuk muj me jetu pa to. Du varrin me ja ditë. Edhe filloj interpoli me më lypë, në krejt Evropën. U zbulu që jam në Turqi, filloi interpoli në Turqi, erdhën tri herë në Turqi nona me axhën, po ju pshtojsha. U sillsha, ju shpëtojsha. Edhe n’fund një shok që e kam pas unë, që e ka aranzhu taksin, erdhi në Turqi. Edhe ma bon “A don me shku në Londër?” “Po more”. “Po duhet me vjedhë një dyqan”. S’ka problem. Ti me shku te dyqani, unë me sharmirat atë njeriun e dyqanit. Ai me thy kacën, na me i marrë qato pare, se m’u kishin sos paret, t’u i harxhu unë. Edhe gati ishin t’u u sos. U sosën, në fund. “Hajde po i vjedhim qito pare, edhe është një anije e pagujmë me qato pare edhe shkojmë deri në Londër”. S’ka problem. Unë domethonë atë plakun me mashtru me seksi diçka qashtu a din… Nejse sa u bona gati me shku m’u bo matahari, erdhi policia. Ai më kish tradhëtu, Feridi më kish tradhëtu, se policia e kish qu Feridin, e kishin gjetë taksistin, taksisti kish tregu në cilin hotel më ka lonë edhe në fund u bë tradhëtia. Edhe sa u bëra unë gati kështu kena me i sulmu qeta, tap polici. Edhe më tha, “M’fal a p’e ngjeh qit çikë?”ma tregoi fotografinë, thashë “Vallain çika jote a?” Po e shoh vetvetën, po thom “çika jote a?” turqisht. “Jo, jo” po thotë ai “qekjo nuk është çika jeme, qekjo je ti”. Jo jo, “Ben, jok” nuk jam une. Edhe ma nxjerr fotografinë e nanës, ma kallxon, unë e kqyri nanën teme. Aiii Zot çka po më ballafaqon me të vërtetën. “Sa e bukur kjo gruaja jote”. “Jo” thotë “kjo o’ nona jote”. “Jo nuk o’ nona jeme”. “Ani” thotë “hajde pra kon e ki babë?” “Qe qëtu e kam një Filan Fisteku”. E më qon “Hajde me shku në polici, se çikat turke nuk rrinë në hotel”, natyrisht nuk rrinë në hotel. Po i thom baba më pruni me hongër mëngjes. Thotë “Baba? Babat turk nuk i sjellin çikat në hotel.” “Hajde me pa kush je.” Edhe më mori ai mua, edhe unë tu dasht me i ikë atij, më nxojnë atje si miun, ma poshtë, krejt kishin ardh me kerre, një qind policë aty. Më marrin më shtin në kerr, ju kom ikë tri herë edhe më qojnë në ambasadë të Jugosllavisë, Ish Jugosllavisë në atë kohë ishte një ambasador shumë i mençëm. Thotë “vajzë ti je 14 vjeçe, na duhet me të kthy te shpia”. “S’bon nuk kthehna në atë shtëpi, kanë me më mbytë, nuk bën me shku në shpi”. “Me airoplan deri në Beograd të qojmë”. Unë kom me kcy prej airoplanit, ju më shtini në airoplan unë kërcej prej airoplanit”. U frigu ambasadori tha, “Përndryshe unë këtu nuk guxoj me të mbajtë se ti qenke shumë e rrezikshme, nese të mbajmë ti na ikë prapë, nese na ikë prapë nuk mundemi kurrë me të gjetë”. Edhe në burg, më futën në burg, qëlloj fundi i Ramazanit, fillimi i Bajramit. Në qafë më morën, në burg më morën, unë me një qeli qaty. Andej ishin mashkujt, unë aty në komë. Ishte një muri i premë përgjysmë, e prisha palltën time, e lidha për këpuca e gjujta kështu u kapa për muri dola në atë anë, kur andej ai polici po më pret tha hajde prapë më shtini mbrenda, e dyta herë ika prej burgut.
