Janet Reineck

Prishtinë | Date: 14 janar, 2025 | Duration: 85 minuta

U magjepsa nga gjithçka. Kjo ishte… tani jemi në vitin 1980 dhe jemi në një dhomë, jo në ndonjë fshat të largët e të thellë, por në një fshat pranë Vitisë, pra jo shumë i largët. Por kishte shilte dhe sofër dhe çaj, gjygym dhe bukë, dhe pite, dhe pasul… dhe aroma, erërat, ende i kujtoj, ende… ende ushqimi im i preferuar është pasuli dhe lakna, dhe e di, ushqimi i vërtetë fshatar, dhe çaji, dhe biseda, dhe muhabeti. Dhe e di, të ulesh rreth shiltes në një dhomë me oxhak. Kjo ishte përvoja ime e parë me Kosovën dhe kjo ishte ajo që më bëri për vete, ajo ndjesia fizike. Dhe pastaj njerëzit, mënyra e veçantë si ishin, dhe gjuha e tyre e veçantë, kjo shqipe, tingulli i kësaj gjuhe që më tërhoqi vërtet, dhe mbi të gjitha, sjellja e tyre ndaj njëri-tjetrit.

 

Pra, në atë kohë ne të gjithë uleshim gjatë gjithë kohës në tokë, mbi shilte, jastëkë, dhe sa herë që dikush hynte në dhomë, të gjithë ngriheshin për t’i shtrënguar dorën, jo ndonjë mysafir i veçantë, thjesht një person i zakonshëm nga një shtëpi fqinje apo diçka e tillë. Dhe kjo ishte diçka e madhe, shumë ndryshe, të ngriheshe nga dyshemeja dhe të qëndroje plotësisht në këmbë për të thënë përshëndetje, dhe përshëndetjet e gjata që njerëzit kishin me njëri-tjetrin. Këtë nuk e kisha parë kurrë më parë.


Anita Susuri (Intervistuesja), Ana Morina (Kamera)

Janet Reineck lindi në Pacific Palisades, Los Angeles, Kaliforni. Ajo kreu dy vjet hulumtime në Kosovë, nga viti 1981 deri në 1983, për një diplomë master në Etnologjinë e Vallëzimit në UCLA. Janet u kthye në Kosovë midis viteve 1986 dhe 1988 për të përfunduar hulumtimet për doktoraturën e saj në Antropologji në UC Berkeley. Nga viti 1994 deri në 1997, Janet drejtoi punën humanitare në zonat rurale të Kosovës dhe në vitin 2010 krijoi organizatën e saj jofitimprurëse, World Dance for Humanity. Aktualisht, Janet jeton në Prishtinë dhe jep mësim mbi etnografi në Universitetin RIT në Kosovë.