Pjesa e Parë
Erëmirë Krasniqi: Qysh tregova ma herët, pra, intervista është më shumë biografike. Kishim dashtë me fillu prej çka ju kujtohet prej kujtimeve t’juja ma të hershme? Familjen? Rrethin ku jeni rritë? Edukimin? Krejt çka mbani në mend edhe qyshdo e mbani në mend vetën.
Isa Rexha: Une kom ardhë prej ni fshati, Barilevë. S’pari po tregoj, jom i lindur me 17.01.1959-tën. Qysh 20 vjeçar kur jom regjistru në fakultetin ekonomik… nëpërmes fakutletit, kooperativës së studentëve jom punësu në Hotelin Grand, si punëtor i Grandit. Prej 05.02. ‘80-ës kom qenë punëtor i sigurimit deri me 14.03. 2004 në të vërtetë ‘83-ës ku e kom fitu statusin e punëtorit, po jo si punëtor i Grandit, po punëtor i SLOGA-s.
SLOGA e ka përfshi Grandin, ish Bozhurin, Reastaurant Beogradin, Villa Gërminë edhe ni hotel në Fushë Kosovë. 18 pika i ka pasë. Në SLOGA kom kalue në kontabilitet. Në ‘83-‘84 kom qenë kontabilist i mjeteve themelore edhe invertarit t’imtë. Në ‘85-tën e kom marrë titullin likvidator kryesor në Kompaninë SLOGA. Kom bo pagesat, transferet e furnitorëve. Prej atuhit e deri në ‘89-ten i ka shti masat ktu Serbia në nivel të Sllogës. Une prapë nuk e kom hupë vendin e punës, kom vazhdu me punu si likvidator. Bash likvidator deri në ‘97-ën kur une vet e kom lshue.
Jo, nuk më kanë largue po vet e kom lshue. S’ma ka marrë mendja mo me punu me ta edhe jom i kyçun me kto organet tjera. Kur kom ardhë ma së pari në Grand është shumë interesant kur… sot po thom shumë hotele kanë ndoshta yje, edhe Grandi i ka pasë pesë yje, mirëpo kushet t’cilat i ka pasë Grandi nuk ka shansë që i ka sot ni hotel, mos të thom për botë, ekziston mundësia por në Evropë nuk besoj.
Erëmirë Krasniqi: Çfarë kushte kanë qenë ato? A mundesh me na përshkru pak?
Isa Rexha: Po. Ma së pari në bodrum… se te Grandi ktu mrena e ka kugllanën, bilardon, i ka tenisin, i ka… nejse qat’ katin aty ku osht’ i ka lavatorën edhe në atë kat i ka pasë garderobën me banjo. Kanë qenë dy garderoba, janë bukur t’mdhaja… meqenëse duhet nëpërmes… me bo kërkesën për me inçizu aty, duhet me bo nëpërmes AKP-së se s’na lejojnë neve me bo inçizimin.
E dy garderoba t’mdhaja. Ka qenë për femra edhe ka qenë për mashkuj. Për femna prapë ka bo ndamje. Kuzhina ke pasë t’vetën, ku çdo kuzhinjer para se me hi në punë, qoftë edhe pastrusi nuk ka mujtë me hi në Grand nëse nuk osht’ hi… ka pasë çdo sektor ka katër kabina, tush kabina. Osht’ dashtë me hi me u pastrue, me vesh uniformën e vet për me ardhë në punë. Ose mysafiri nuk ka mujtë me hi në Grand… po flas për vitet e ‘80-ta se kom qenë sigurim vet. Nuk ka mujtë me hi në Grand deri në ‘89-tën nëse nuk i ka pasë këpuctë e fshime, rrobat e hekurosta. Në farmerka s’ka pasë shansë me hi ose i pa rrumë me konë ose diçka.
Domethanë, kanë qenë kushtet fantazi. As pastrusi… me përjashtim administrata që s’ka pasë garderobë edhe s’ka pasë të posaçshme kabinat, tush kabinat. Tjertë, me pastrus, me kuzhinjer, me kamarier, me nikoqir, me t’gjithë, t’gjithë i kanë pasë të veçanta. Kanë pasë garderobën e vet. Kështu që, ka qenë diçka super super mirë. Mirëpo prej ‘89-ës…
Erëmirë Krasniqi: Nuk po ngutemi qaq. Qitash kadal kadale e ndërtojmë këtë pjesë…
Isa Rexha: Mirëpo, unë pa ndërpre jam ktu prej 05.02. ‘80-tes, pa ndërpre, me përjashtim ‘97- ‘99, 10 gusht ‘99.
Erëmirë Krasniqi: Kur tregoni mos u ngutni me mrri deri te ‘89-ta se po më intereson edhe atmosfera qysh ka qenë ktu. Çka keni punu? Çka keni bo? Na kallxutë kto shumë në pika të shkurta, po nëse mundesh me u ndal në detale, aq ma shumë detale qaq ma mirë për neve. Qitash kisha dashtë me u kthy te të ‘80-tat kur keni hi me punu edhe çfarë… s’po di çka kishim mujtë me vet.
Aurela Kadriu: Ndoshta veç me na kallxu çka ka qenë qai institucioni Kooperativa e Studentëve, prej qaty. Qysh iu ka pru Kooperativa e Studentëve edhe mandej qato tri vjet që keni punu si sigurim.
Isa Rexha: Po.
Aurela Kadriu: Çka keni pa gjatë punës t’juj?
Isa Rexha: Unë deshta se masi m’thatë ma tepër është biografi e shkova shumë në pika t’shkurta e përshkruva punën e…
Erëmirë Krasnqi: S’na intereson neve në pika të shkurta, na pernime kemi qef me u ndalë në detale se na përmes tregimit t’juj mundemi shumë ma shumë me kuptu…
Isa Rexha: Kooperativa e Studentëve edhe sot ekzison. Përballë ekonomikut edhe juridikut osht’…
Erëmirë Krasniqi: Pernime a?
Isa Rexha: Po, po.
Erëmirë Krasniqi: S’e pasna ditë.
Isa Rexha: Edhe sot ekzison.
Erëmirë Krasniqi: Kooperativë i thojnë a?
Isa Rexha: Tash qysh i thojnë nuk e di. Osht’ ni ndërtesë e vogël te hymja te Juridiku-Ekonomiku [Fakulteti] që janë bashkë, e qajo ndërtesa n’ballë që osht’ ni ndërtesë qaty ajo ka qenë Kooperativë e Studentëve. Ni Xhaferi ka qenë drejtor në atë kohë. Mirëpo, mu s’më ka interesu kush është, unë kom ardhë përmes Kooperativës së Studentëve ktu.
Erëmirë Krasnqi: Okej. A po ia nisim me, me qysh keni ardhë në Prishtinë? Po ia nisim qaty ma mirë, kallxona…
Isa Rexha: A qysh kom ardhë në Prishtinë…
Erëmirë Krasniqi: Qysh iu kujtohet Prishtina në qat’ kohë?
Isa Rexha: Aaa, po une e kom pasë familjen ktu, ktu e kom pasë babën, nejse nëse ka fillu…
Erëmirë Krasniqi: A ke fillu [i drejtohet kamerës]?
Besarta Breznica: Po.
Isa Rexha: Unë e kom pasë babën ktu. Ktyneherë i kanë thanë kovaç, po farkatarë ka qenë. Ka punu… ka pasë lokalin e vet te Xhamia e Llapit. Kështu që, une kohë mas kohe, mos të thom ma së paku ni herë në javë kom ardhë në Prishtinë. Kështu që, Prishtinën e kom njoftë edhe sa kam qenë në shkollë fillore në fshatin Barilevë, shkollën “Ali Kelmendi”. Kom ardhë ktu në Prishtinë masandej e kom kry Gjimnazin “Xhevdet Doda” tash ku osht’, ktu që osht’ Katedralja e marune ka qenë “Xhevdet Doda” aty. Masanena jom regjistru në Fakultetin Ekonomik. Ka qenë ni drejtim, s’kanë qenë disa drejtime e tash janë bo, po ka qenë ni drejtim.
Menihere në vitin e parë, me të thanë t’vërtetën jom kanë i interesun po jo, mirëpo rrethi ma kanë imponue. Edhe kom ardhë në Hotelin Grand nëpërmes Kooperativës së Studentëve. Mue Grandi m’ka pagu po mjetet që unë u dashtë me i marr plus 20 përqind u dashtë Grandi me ia qit Kooperativës së Studentëve, Kooperativa e Studentëve prej atyne mjeteve e ka nal 20 përqindshin fitimin e vet, se qaq ka qenë atëherë domethanë përqindja që është dhanë. E ka marrë përqindjen e vet, 20 përqind, pjesën mbetjen m’i ka dhanë mu si pagë mujore. Kom qenë prej mujit t’dytë ‘80-tës deri në mujin e katërt. Me 13.04. ‘83-tën, ku me 13.04 e kom fitu statusin e punëtorit t’rregullt edhe kom kalue në nivel të SLOGA-s.
Mirëpo, sa kam qenë punëtor i Kooperativës së Studentëve, po flas kur kom hi në Grand [Hotel], për mu ka qenë, mos të thom… nuk po di as s’kom fjalë me përshkru. Ka qenë diçka tepër, tepër, tepër mirë. Ka qenë shumë serioz, kanë punu fort mirë, ka pasë mysafirë shumë, diciplina ka qenë n’rregull. Ka pasë njerëz të angazhum, po kanë qenë civil prej policisë, pos neve që ka qenë sigurimi jonë. Ka pasë edhe njerëz civil që kanë shëtitë ksajde për me mbajtë rendin edhe qetësinë në Grand. Ka pasë… i vetmi hotel ka qenë në Kosovë që kanë ardhë kështu mysafirë t’jashtëm…
Erëmirë Krasniqi: Çfarë mysafirë? Prej krejt Jugosllavisë a…
Isa Rexha: Prej krejt botës. Ja, ja po flas për krejt botën, jo prej Jugosllavisë. Prej krejt botës ka pasë mysafirë ktu. Prej krejt botës edhe tulifare. Ka qenë ni aspekt shumë lirshëm me qujt Oda e Kosovës, se njerztë… sikur sot që e kemi Swiss Diamond për shembull… me ambsadora, me kryetarë t’shteteve e kto. Në katin e tretë edhe të katërtin e sidomos në të katërtin osht’ punue vetëm personalisht për Titën.
Erëmirë Krasniqi: Për Titon?
Isa Rexha: Po, ju me siguri e keni nie, s’e keni njoftë. Unë kom pasë rastin edhe me pritë ktu kur ka ardhë Tita. Kati i katërt edhe quhet Rezidenca e Titës edhe sot. Edhe sot quhet Rezidenca e Titës ajo pjesë. Po… nejse kthehna une prapë ku isha, po po t’thom që n’atë Rezidencën e Titës, në kohën para luftës, tash, edhe kohës gjatë luftës udhëheqësia që kanë dirigjue ushtrinë, policinë në kohën e luftës nuk kanë qëndru në polici atje po kanë qëndru ktu në Grand. Edhe prej ktuhit i kanë dhanë direktivat, bash prej Rezidencës të Titës. E tash për sigurim, s’di çka me të thanë ka qenë pa kurfarë problemi s’kom pasë kurrë asni problem t’vogël, qaq ka qenë siguria…
Erëmirë Krasniqi: Qysh ka qenë rutina juj? Qysh ka qenë rutina e punës t’juj?
Isa Rexha: Ka qenë… puna ime ka qenë prej orës 17:00 masdite deri në 04:00 t’mëngjesit domethanë… se jom kanë edhe student, dojsha edhe me msue, po ka qenë qajo. Dikur kem kalu prej orës 21:00 deri në 04:00 prapë. Për shkak që m’u dufke për provime, m’u dufshin për ligjerata do kohë e qishtu. Kështu që, kom punue. Mirëpo, kur e kom vrejtë une ktu se çdo sektor i veti, çdo sektor i Grandit, kuzhina, kamariertë i kanë garderobat e veta, i kanë… në atë kohë, tush kabinat e veta.
Kur kem vrejtë që edhe pastruesi i cili punon shumë thjeshtë i mbledh mbeturinat që bohen tonë ditën apo diçka, nuk ka mujtë me dalë në sallë apo në koridor të Grandit pa hi me bo ni tush, me vesh garderobën e punës edhe me dalë në punë me garderobë t’lane. Jo me dalë qyshdo e me hi, se për kuzhinier e për kamarier mos të flasim. Domethanë, ka qenë shumë rregull, shumë njerzë kanë qenë kështu.
Në 13-tin kat është ni restaurant, osht’ qujt Restaurant Panorama, ku shifet mos të thom gati… tash osht’ zgjanu Prishtina, po në atë kohë u pa krejt Prishtina prej atij katit aty. E tani kom vazhdue me 13.04 e kom fitue statusin e punëtorit t’rregullt…
Erëmirë Krasniqi: Deshta qitu me u nalë, çfarë qyteti ka qenë Prishtina në atë kohë? A ka qenë i sigurtë kur keni punu ju ktu në sigurim? Nifarë forme e keni pasë edhe nifarë si vetëdije për sigurinë në qytet në përgjithësi?
Isa Rexha: I sigurtë ka qenë deri dikund, po jo se në ‘81-tën me 11 prill, me 11 mars në ‘81-tën edhe vet kom qenë student edhe vet kom marrë pjesë në demostrata të ‘81-tës. Me 1 prill, me 2 prill, me 26 mars kur janë kanë, në të gjitha demostratat kom marrë pjesë si student. Mirëpo, ktu mrena në Grand, po ktu mrena në Grand ka qenë nifarë sigurie ma e madhe. Meqenëse neve nuk na kanë pengue, neve nuk na kanë pengue. S’kanë hi as protestuesit, po as nuk është rritë vëzhgimi i policisë mrena në objekt gjatë kohës së demostratave.
Kanë qenë dy vetë, nifarë Xhaferi, shqiptarë kanë qenë, s’po më kujtohet emri i ktij tjetri, nëse s’gaboj Sali. Dy vetë që tonë kohën, pat e s’pat demostrata domethanë kanë qenë prezent ksajde nëpër Grand janë sillë, po edhe gjatë demostratave nuk është rritë që me thanë po vijnë ma tepër p’e kontrollojnë apo po kqyrin. Po edhe protestustë nuk kanë hi në Grand, demostruesit në atë kohë. Nuk kanë hi në Grand që me thanë t’i pengojmë apo t’thejmë diçka apo… as s’kanë thy, as s’kanë pengu. Puna osht’ kry ktu shumë normal, sikur kur s’ndodhë kurgjo. Me përjashtim që na kemi pa çka po ndodhë, mysafirët e kanë vrejt.
Në atë kohë nuk ka pasë vend për gazetarë të jashtëm që i kanë përcjellë demostratat e ‘81-tës, nuk ka pasë vend ktu. Meqenëse, në ‘81-tën na lajmrun… u bo ora policore edhe na e kemi pasë mas orës 8:00 në mramje deri në 5:00 të mëngjesit… se kuzhina ka punu për shembull deri në ora 24:00, shansë me dalë s’kanë pasë. U dashtë me iu siguru fjetje ktu, dhoma, kanë fjetë ktu punëtortë. Mirëpo, ka pasë edhe shumë gazetarë, po flas për krejt botën, prej Jugosllavisë ata harro, pak ka pasë. A ka pasë shumë gazetarë. Kështu që, pak ma heret e thashë, ka qenë oda edhe krejt janë mledhë ktu, i kanë përcjellë demostratat t’jashtme çka kanë qenë krejt ktu janë kanë… knap ka qenë gjithmonë, ka pasë punë, rrogat…
Erëmirë Krasniqi: Qysh ka qenë për juve se ju paskët qenë edhe student. Keni majtë sigurim edhe ktu po në të njejtën kohë si student keni qenë në protesta atje. Qysh ka qenë me e pasë këtë farë jete të dyfishtë në atë kohë?
Isa Rexha: Po kqyre tash, do që ishin në punë iu interesojke ku ke e çka bone, ku ket’, qysh ket’, a ju nxunën najkund a diçka, mirëpo ka qenë atëherë shumë interesant për neve, shumë interesant…
Erëmirë Krasniqi: A nuk bijke qajo në konflikt?
Isa Rexha: Me punë ktu?
Erëmirë Krasniqi: Aha.
Isa Rexha: A jo, jo, jo, jo, s’më ka… jo, jo, jo. Asni kokërr. Jo, me punë jo. S’kom pasë prej kërkujna që me thanë diçka najfarë, “Pse ke a, pse s’ke a, ke a?” Përkundrazi kanë pytë, “Qysh kalutë sot? A pat’ naj problem? A murren dikond? Kond e murrën? Ku ke ma kallabllak? Ku kenë problemet ma t’mdhaja?”
Erëmirë Krasniqi: E ku kanë qenë, a po na tregon?
Isa Rexha: Po ma s’pari kur janë nisë kanë qenë te Menza e Studentëve, te Menza e Studentëve po ma së shumti kanë qenë ktu mas teatrit, ka teatri ksajde kanë qenë… githmonë kanë qenë ma t’mdhajat edhe kah Menza e Studentëve. Ato gjithmonë jonë kanë ma të mdhajat, mas teatrit edhe kah Menza e Studentëve.
Erëmirë Krasniqi: Kur erdh policia, po menoj edhe ushtria që erdhën me e ndalë këtë farë shpërthimi nacionalist qysh e kanë përshkru atëhere, çka bojshin studentët? A të kujtohet?
Isa Rexha: Po, protesta kem bo gjithmonë…
Erëmirë Krasniqi: Se ka qenë shumë krizë e madhe fakti që forcat jugosllave kanë ndërhy në Kosovë në qasi forme për me ndalë ni protestë edhe nuk kanë shkru shumë. Për shembull, Rilindja nuk shkrun hiç për protesta. Qysh ka qenë e komunikume krejt çka është tu ndodhë rreth asaj proteste?
Isa Rexha: Po në atë kohë krejt i kanë qujtë, po mos të thom edhe shqiptartë çka kanë qenë në udhëheqësi i kanë qujtë nacionalistë. Kta në të vërtetë, po thom na kemi lypë të drejtat tona, kemi lypë ni lloj republike në atë kohë ish… kemi qenë me ni autonomi po kemi lypë republikë si të gjitha republikat tjera. Na kanë qujtë gjithmonë nacionalistë, vetëm pse kemi pasë… pse kemi qenë shqiptarë. Kanë ardhë me polici… ushtria kshtu nëpër rrugë s’ka dalë, policia po. Prej të gjitha republikave kanë ardhë edhe prej Sllovenie edhe prej Kroacie. Dikur ma vonë prej Sllovenie edhe Kroacie u tërhoqën policia se fillunë tani ndamjet e brendshme të Jugosllavisë. Kështu që, atëherë ka pasë edhe të dënum shumë…
Erëmirë Krasniqi: A ju penalizun juve naj qysh si student meqenëse keni marrë pjesë?
Isa Rexha: Jo, jo, në asni mënyrë. Unë në fshatin Besi në qat’ kohë kom katër kusheri të ciltë ni kamionit ia marrin dikun përafërsisht nëse nuk gaboj përmi nji mijë armë automatike në Besi. Kështu që, tani ata i kanë majtë në burgje me kah 14 vjet, 15 vjet në burgje i kanë majtë.
Erëmirë Krasniqi: Pse ia kanë marrë?
Isa Rexha: Pse e nalën ni kamion, ai ish kanë plot me armë e ua kanë marrë e u armatos popullata në atë kohë. U armatos popullata në atë kohë. Sakt datën me ta thanë të vërtetën nuk di kur ka qenë, jo të saktë nuk e di kur ka qenë. Mirëpo, ata i kishin marrë shënimet, kështu që i kanë mledh natën. Kush i ka marrë krejt i kanë mledhë edhe i kanë majtë burgjet, po me thanë dikund nja 500 vetë po. Qaty në Besi që kanë marrë pjesë, kur e kanë nalë kamionin kur vjen prej Nishit po thom kështu, prej Serbie, kamion e ua kanë marrë armët.
Erëmirë Krasniqi: Ju na thatë që keni qenë ktu, kohë pas kohe keni ardhë në Prishtinë. Po kthehna pak ma herët, që keni ardhë me vizitu babën e juj të paktën niherë në javë. A ju kujtohet kur u ndërtu Grandi? Kur ka fillu ndërtimi?
Isa Rexha: E kom ni fotografi të Grandit po qe sot nuk e kom me veti, para përfundimit, para përfundimit.
Erëmirë Krasniqi: A jeni ju aty në fotografi apo vetëm objekti?
Isa Rexha: Jo, jo, vetëm objekti si objekt. A po thom se mas ‘84-tës, ‘83-tën nejse ‘85-tën unë jom marrë me regjistrime, jom marrë me t’gjitha. Po edhe mas privatizimit, ma shumë kom ditë une për privatizimin se që ka ditë vetë pronari. Kom pasë kontratën e blemjes, domethanë t’shitjes të AKP-së, nejse të blemjes që e ka pasë ky pronari. Janë bo shumë ktu do farë dallimesh, janë bo do ndryshime t’mdhaja prej privatizimit, po sidomos prej kur kanë hi masat e dhunshme ‘89-tën ka ndryshu me t’madhe Grandi.
Ato garderoba nuk funksionojnë, tush kabinat nuk funksionojnë janë shkatërrue. Në kohën kur e ka marue ktu ma së pari Grandi, po të thom, leje për ndërtim sot nuk ka. Lejen e ndërtimit Grandi nuk e ka. Projekti si projekt ekziston vetëm me etazha, me kate. Në arkivë të Kosovës me shkue e gjeni vetëm me kate. Ky projekt është punue… projektues i këtij ka qenë Matej Rodiqi
Erëmirë Krasniqi: Bashkim Fehmiu?
Isa Rexha: Ka qenë edhe Bashkimi, po Matej Rudiqi ka qenë kryesori që i ka punue krejt kto edhe ka qenë në kontrollën e ktyne, është shqiptar.
Erëmirë Krasniqi: Ai ka qenë si piktor apo?
Isa Rexha: Po, po piktor po ka qenë shqiptar po në Kroaci ka jetue. Ky projekt është punu për Dubrovnik, nuk kanë mujtë me ia gjetë vendin edhe tash Tita ka thanë me çue ktu. E kanë pru ktu qitu mrapa meniherë qikjo ndërtesa qitu ka qenë komanda e ish Ushtrisë Jugosllave për Kosovë. Edhe qitu ku osht’ bo kjo pjesa ku osht’ teatri ka qenë e parapame edhe është punu në atë kohë për ni përmendore të Titës. Hotelin e ka pasë ktu, dhomat i ka pasë ktu. Domethanë, dhoma e tina është sa është qiky koridor krejt, osht’ dhoma e tina, mos të dhom përmi 200 metra katror është vetëm ni dhomë e tina. Lejën si leje nuk e ka të ndërtimit, s’e gjen, nuk gjen…
Erëmirë Krasniqi: Po, po çka iu kujtohet ma shumë prej qasaj periudhe? A ju kujtohet kur ka fillu me u ndërtu?
Isa Rexha: Jo se une kom qenë i vogël… po si m’u ndërtu po rasisht e kom gjetë ni fotografi ku osht’ tu u maru Grandi, para përfundimit. Nëse nuk harroj ja u sjellë une atë fotografi.
Aurela Kadriu: Po e kur vishit ju qatëherë në Prishtinë me vizitu babën kur e shishi që po ndërtohet ni qisi hoteli i qisaj kategorie qysh u folke për to? Qysh e mbani në mend? Çka thojshin njerztë që Grandi po marohet?
Isa Rexha: Po kqyre tash me të thanë të vërtetën une atëherë kom qenë si fmi edhe fort neve na ka interesu ma shumë me lujtë në mes veti sesa me fol ktu. Mirëpo, tani kur kom fillu shkollën e mesme, kom fillu ktu gjimnazin kom banu te Xhamia e Llapit, domethanë çdo ditë kom kalu ksajde. Më kujtohet që baba thojke që ka qenë pus ktu edhe ka qenë treg i lopëve ktyneherë. Domethanë bash qikjo baza ku është ktu Grandi ka qenë nifarë pusi nifarë bazeni kështu që s’osht hi. As me lujtë s’kanë mujtë n’to edhe ka qenë treg i lopëve në atë kohë.
Mirëpo tani kur u maru Grandi… e ka maru Ramiz Sadiku osht’ ndërtim i fortë, muret janë shumë të trasha, krejt janë të betonit, nuk ka kurgjo… për çdo rast nëse iu intereson mujna me dalë në atë pjesën ku ja ka dhanë atë farë fasaden e jashtme, mirëpo të brendshem është katastrofë. Janë muret, mos të thom ma tepër se gjysë metre të gjanë. Tash në atë kohë ka qenë standardi edhe vërtetë ka qenë i mirë. Ka qenë projekti që edhe sot ekziston që me u lidhë me qendrën sportive ish Boro e Ramizi që i kanë thanë ktynehere, që sallat e tyne me u shfrytëzu prej mysafirëve të Grandit edhe kto dyja me qenë si një.
Domethanë, Grandi edhe qendra sportive me qenë si ni organizatë. M’u shfrytëzu atje edhe mysafirët e atjehit me ardhë ktu edhe për kta osht’ i parapamë ni mbikalim. Prej ktuhit osht’ ni kat ma poshtë dalja prej salle, del atje kah Banka Qendrore tash që osht’ ka qenë përpara SDK-aja. Mbikalimi m’u maru aty i mbulun, me kalu te qendra sportive tash po thom Boro e Ramizi, që ka qenë përpara. Edhe sallat e tyne me u shfrytëzu edhe prej mysafirëve t’ktuhit po edhe mysafirët e atyne me ardhë ktu në Grand. Mirëpo s’jonë kry kurrë. Kto s’jonë kry kurrë. Ato lidhje nuk janë bo kurrë.
Erëmirë Krasniqi: Vazhdojmë me Grand se kisha dashtë, nëse munesh, veç me u kthy pak mbrapa te baba juj edhe dugoja si kovaç. Qysh ka funksionu në qat’ kohë? Se po më doket interesant që e keni pasë babën në Prishtinë edhe ka qenë në pjesën e vjetër t’qytetit. A të kujtohet diçka prej pjesës t’vjetër edhe për qata zanatlitë? Me siguri ka pasë edhe tjerë edhe qysh ka qenë e organizune qajo pjesë e qytetit?
Isa Rexha: Po, po. Baba qysh i ri ka qenë shumë i interesun për punë private kështu ka punue. Ka qenë kovaç kshtu po thom, kta pak ma të kulturum i kanë thanë farkatar. Ka marue kerret e para me rrota të drunit që kanë qenë ktynehere. Kanë maru do, kemi thanë na, nuk e di qysh i thojnë sot po qashtu i kanë qujtë edhe atëhere qëkërrka me ujitë bashqen, me ujit tokën. Domethanë është një prej kovaçve që i ka marue kerrin e hekrit ma s’pari edhe ka maru qato qëkërrkat për me ujit tokën, me kali e kanë sillë edhe ato kofet kanë qenë të lidhuna njëra mas tjetrës e ka nxjerrë ujtë dhe në atë qëkërrkun çdo njana e ka pasë bazenin e vet, kur osht’ ardhë aty në vend osht’ mush ujë u shku poshtë edhe ka ardhë naltë u shprazë. Ka qenë punëtor, kushtet i kena pasë, i kom katër vllazni, domethanë kurrë…
Erëmirë Krasniqi: A i keni ndihmu ju në qat’ punën që e ka bo si farkatar?
Isa Rexha: A jo, jo, jo. Ai ka qenë shumë i interesum ka qenë për shkollim edhe e ka dashtë shkollën fort. Ni kohë kur ka qenë aksioni për mledhjen e pushkëve, atina tha… se edhe baba jem ka ditë shkrim-lexim çirilicë. Çirilicën e ka ditë mirë e vëllaun e madh, ku tash i ka 80 vjet… domethanë në atë kohë e ka çu se s’ka pasë Fakultet Juridik ktu e ka çu në Nish me kry Fakultetin Juridik. Domethanë e ka dashtë shkollën. Të gjithë vllaznin i kemi domethanë… baba na ka thanë, “Gjithçka çka doni mundësi keni veç shkollën me krye” domethanë në atë kohë.
Se kur ka qenë aksioni i pushkëve tregojke disa raste, për shembull kanë lypë pushkë prej meje edhe une kom thanë, “S’kom e s’kom e s’kom” e kanë çu në letër. E çoj qita, ta bjen qit letër, “Nxine rrehne se s’pe pranon pushkën”. Baba e ka ditë çirilicën. Edhe kallxon me emra aty në fshat që filanit e filanit ia kanë dhanë letrën qishtu. Me letër t’vet u shku ia ka dorëzu policisë edhe e kanë rre. Tha, “Une e kom lexu edhe s’jom dorëzu se e kom asi…” edhe aty e ka dashtë msimin fort, arsimin e ka dashtë fort.
Edhe, mos të thom… ka vdekë në 2008-ën me mall se çka do të bohet me Kosovën hala, u kanë çka do t’bohet me Kosovën. Njiqind vjet tre muj e shtatë ditë ka jetu. Po shkollën e ka dashtë fort, si kovaç ka pasë pare na ka mundësu të gjitha kushtet. Tokën e kemi në fshat atje e kemi dikun, domethanë atje i ka pasë dikund afër tetë hektar. Ka pagu argatë me pare e neve s’na ka lanë me dalë në ara kurrë, veç mësoni, veç mësoni. Domethanë, t’gjitha, t’gjitha kushtet që sot s’besoj që i kanë shumica prej ktyne.
Erëmirë Krasniqi: Qato qëkërrkat që i kanë ndërtu për bashqe a kanë qenë shumë të kërkume në qytet a qysh?
Isa Rexha: Jo, në qytet por nëpër fshatra. Në qytet jo se ata kush ka punu bashqe…
Erëmirë Krasniqi: Se thojnë që edhe Prishtina ka pasë shumë bashqe për qata…
Isa Rexha: Lakrishtja u kanë. Po ata kanë mbjellë lakna shumë edhe i thojnë lakrishtë. Po për me ujit bashqen… nuk e di, si model ndoshta e gjoj ndonjë model për me fotografu si model. Në… s’di qysh me ua shpjegu do kofe kanë qenë e ato kur kanë ardhë kanë pasë djepin e vet kur kanë ra osht’ derdhë ujë po me kso alumina e ka pasë bo qitjen e ujit jashtë bunarit edhe tani vike ujtë për me ujit bashqen nëpër tokë. Sistem pikë pikë atëherë s’ka pasë, as që është mendue që do t’ketë.
Po në ‘74-tën ka dalë ai në pension prej atëhershit e ka punu ai tokën. E ka punu edhe ma përpara po 80 përqind t’punës e ka punu me punëtorë, po edhe pensionin ni kohë e ka pasë t’mirë deri kur në ‘89-tën kur ma u prishën krejt. Atëherë ma s’ka pasë as pensione, as s’ka pasë kurgjo, ka pasë t’dobta pensionet. Mirëpo u bom na tanë nëpër puna, kështu që s’kish fort edhe ai nevojë… megjithëse krejtve i duhen paret, po ai s’kish nevojë se t’gjitha kushtet i kish. Tokën e punojke, lopë e kto majke për nevoja t’veta edhe qe besa për nevoja tonat. Kështu që, i kishim të gjitha kushtet, s’kish najfarë problemi.
Aurela Kadriu: Ku e ka pasë saktësisht a e mbani në mend ku e ka pasë dyqanin?
Isa Rexha: Po, po saktësisht. Tash e kanë do Bajgorë të Lupçit.
Aurela Kadriu: Ku osht’?
Isa Rexha: Te… Azem Fana u kanë kit’ anë na jena kanë n’kit’ anë. Qysh thirret ajo që e kanë kta të Lupçit? Pa shku te stacioni i autobusave te Xhamia e Llapit, domethanë nja 20 metra pa shku te stacioni i autobusave.
