Rexhep Ferri

Priştine | Date: 4 ve 5 Şubat, 2020 | Duration: 203 dakika

Tajar Zavalani [Maksim Gorki’nin Ana kitabı]’nı çevirdi, komünizmin ne olduğunu anladı ve gitti, ardından Radio London’da çalıştı. Annem bunu çok duyardı, “Komünizm bugün, yarın bitecek.” İnsan bir aşırı uçtan diğer aşırıya gitme eğilimindedir. Yakova’ya döndüğümüzde… malımıza el konulmuştu ve babam, babam, yapamadı, gitti, o asla… Yakova’da güvende olacağını, ailesini terk etmek zorunda kalmayacağını düşünmüştü. Fadil Hoca’dan Sahit Bakallı’ya kadar tüm bu kişiler okul arkadaşlarıydılar ve Yakova Yaylası’nda öğretmen olarak birlikte çalışmışlardı.

Onunla tanışmadan önce Sahit Bakallı ile tanıştık… ve Sahit Bakallı ona, ‘Bak Şaban, Yakova’da geceyi geçiremezsin. Sizi Sırplardan ve Karadağlılardan koruyamayız,  sen Yakup Ferri’nin varisisin, Rıza Ferri’nin kardeşi Hasan Ferri, partizanlara karşı savaşı başlatan Şemsi Ferri, sizler de onlarla birlikteydiniz. Burayı terk etmeli ve Arnavutluk’a gitmelisiniz, Tropoja’ya, eskiden öğretmenlik yaptığınız, kayınlarınızın olduğu yere gitmelisiniz. Bu fırtına geçecek ve bir şekilde iyi olacaksınız.’ O babamı kasabadan çıkardı, babam gitti ve biz kaldık.

[…] bazen yalnızken, tek başınayken, bir kişi Arnavutça’da iki kelime biliyorsa, onun kardeşin olduğunu düşünürsün. Anneme kızkardeş derdi ve annem de ona kardeş, aynı köyden ya da şehirden bile değiller, sadece ikisi de Yakova Yaylası’ndan gelmişlerdi. Pashkë, Peshk Amca [Balık Amca] derdim ona. Okuma yazma bilmezdi ama bir aristokrat gibi sigara içerdi – o zamanlar bana öyle geliyordu – pipo ile. Annem satmak için dokuma tezgahıyla yaptığı kıyafetleri ona verirdi ve o da annemi birkaç yalanla uğurlardı ‘Bayan. Hatixhe, dün gece Londra Radyosu’nda bir hafta geçmeden komünizmin biteceğini duydum.” Bu yalan da annemi bir hafta eğlendirirdi. Önümüzdeki Pazartesi o anneme yine yalan söylerdi ve yıllar da bu şekilde geçti, biz de büyüdük.


Erëmirë Krasniqi (GÖRÜŞMECI), Kaltrina Krasniqi (Kamera), Jakup Ferri (Rexhep Ferrinin oğlu), Renea Begolli (Kamera asistani)

Rexhep Ferri, 1937’de Arnavutluk’un Kukës kentinde doğdu. Kendisi ressam ve yazardır. 1962’de şiir koleksiyonu Shëtitësit e lodhur [Yıpranmış gezginler], Priştine’deki Jeta e Re [Yeni Hayat] edebiyat dergisinde yayınlandı. 1966-1970 yılları arasında da Belgrad Güzel Sanatlar Akademisi Anıtsal Resim Bölümü’nde lisans ve yüksek lisans çalışmalarını yaptı. 1971’de Kosova Meclisi’nden Aralık Ödülünü aldı. 1974 yılında Priştine Figüratif Sanatlar Akademisi’nde çalışmaya başladı. 1975’te Kosova Figüratif Sanatçılar Derneği tarafından verilen Bahar Salonu Ödülü’nü kazandı. 2000 yılında da Kosova Bilimler ve Sanatlar Akademisi üyeliğine seçildi. Ferri Bey birçok şiir derlemesi ve romanı yayınlamıştır. Şu anda ailesiyle birlikte Priştine’de yaşamakta.