Pjesa e Dytë
Aurela Kadriu: Jehona, a i mani n’men qysh u konë procesi i udhëtimit? Sfidat me të cilat jeni përballë?
Jehona Gjurgjeala: Une kom qenë, s’po, po m’kujtohen nja tri… drejtën me t’thanë mu nuk po m’kujtohet që e kom pasë naj sfidë t’madhe. Jom prej natyrës shumë kurioze, kështu që kur e shoh dikon që s’ish dashtë me m’pëlqy pse osht’ serb për shembull, mu m’intereson kush osht’, tek osht’, e me ba muhabet. Kështu që nuk m’kujtohet që kom pasë najfarë aversioni a najfarë rezistence t’madhe ndaj dikujt. Ka pasë definitivisht, ka pasë, e maj n’men, ka pasë asi diskutime t’randa. Njerëzt i kanë mëshu tavolinave, jonë çu n’kamë, kanë dal jashtë, po unë i maj n’men si tepër, tepër përvoja pasunuse.
Shembull, njonën prej pro… programeve, kampeve që kom qenë, ka qenë në Austri. Qaty jonë disa fotografi, ku kemi mësu me foto, me bo foto edhe me bo ashtu, taman bardh e zi, m’i fotografu n’film, m’i zhvillu nëpër krejt ato, langjet e ndryshme, e kemikalet e ndryshme. Edhe kur te bon qat’ sen, për shembull, qëtash kur p’i kqyri fotografitë osht’ aty ni kroat, osht’ ni boshnjake, osht’ ni serbe, osht tepër diqysh organike a. Une e kapi e nxerri ata prej ksej, ia jap asej, ai e bon, tek e bon, ka qenë, po menoj ka qenë super transformative.
Aurela Kadriu: Une e di që ka pasë “Postpesimista” edhe në vendet e tjera të Ballkanit. Nëpër cilat vende ka pasë ma s’pari, edhe a keni pasë kontakt me ta? Qysh ka qenë kontakti me ta?
Jehona Gjurgjeala: Ka pasë. Në Suboticë osht’ hala, në Vojvodinë domethonë, osht’ ni grup që osht’ hala aktiv. Tash “Postpesimista” ka pak a shumë n’secilin kryeqytet të ish-Jugosllavisë. Domethonë edhe në Zagreb ka, edhe në Sarajevë ka, edhe në Beograd ka, edhe Suboticë ka, edhe këtu ka. S’ka pasë maqedon, s’ka pasë slloven, kështu që, domethonë jonë prej qëtyne, qëtyne vendeve. Tash a jonë ata të organizum qashtu si “Postpesimista”? Po m’doket, përpos në Suboticë që jonë disa entuziasta që hala e kanë nifarë faqe të Facebook-ut, nuk ka. Po menoj jonë njerzt të qkepun nëpër jetnat e tyne.
Aurela Kadriu: Atëherë qysh ka qenë kontakti juj me ta?
Jehona Gjurgjeala: Kqyre, njerëzit e ndryshëm kanë pasë, kanë pasë kontakte t’ndryshme. Po menoj ka pasë edhe lidhje, dashni që jonë bo mes, mes grupeve të ndryshme. Une për veti shumicën e kontaktit e kom pasë gjatë kampit. E di që i kom do letra prej, disa prej, ish pjesëmarrësve që m’i kanë dërgu. Sigurisht që edhe une ju kom dërgu, po n’përgjithësi nuk osht’ që kom, kom majtë kontakt fort me të tjerët.
Aurela Kadriu: Mandej qysh ka vazhdu jeta juj mbas “Postpesimistave”?
Jehona Gjurgjeala: Po, në “Postpesimista” patën ardhë ni çift tepër interesant, po menoj shumë kështu jo tipik. Ni anglez edhe ni angleze të pensionum. Kanë qenë kuejkera [quakers]. Kuejkerat jonë nifarë denominacioni protestant që jonë qështu pacifist, jonë tepër ashtu, jonë pacifista. Besojnë në barazi edhe jonë qështu aktivista t’mdhej për njerzim. Edhe që ata dy pensionerat e kanë pas ni Land Rover ashtu antik edhe kanë vendosë që s’po dojnë me nejtë në Angli, po, po dojnë me u endë nëpër ish-Jugosllavi edhe me bo aktivitete qështu reconciliation [pajtim] me t’ritë. Edhe s’di qysh kanë mrri te na në zyre, po erdhën i bonën do aktivitete. Kenë asi aktivitete që për neve ishin jashtëzakonisht fëminore, se na shumë shpejt u rritëm. Ashtu çka po di une, m’u gjunjëzu, m’i kap durt edhe manej t’u çu n’kamë me bo love [dashuri] me piskatë [bërtit], që i bojshim na se jonë musafir, e ia bon qefin musafirve.
Po kena ashtu, kikiki {onomatope} t’u kesh, po megjithatë kenë shumë të lezetshëm. Edhe unë, bash une edhe Garentina edhe ni shoqe tjetër Ariana, i çum qëtu, a ka qenë Punto, a ka qenë qështu diçka si Punto… bash qëtu përfundi, i patem çu me pi ni pije, ni kafe, ni çaj, çka po di une. Edhe në qat’ muhabet, si falenderim a, edhe në qat’ muhabet folshim qysh jonë rrethanat, qysh osht’ shkolla katastrof, qysh fakulteti osht’ nëpër shpia, çfarë prespektive e dobët osht’. Edhe ajo në ni moment pa asnji agjendë a, po ajo në ni moment ka bo, ka bo une kom m’i shkru shkollave të kuejkerava në Angli edhe kom m’u munu me ju gjet bursa me shku në fak… me shku n’shkollë. Edhe kejt ashtu, “Okej, nice [mirë], falemnderit”. Po prapë ashtu “S’bohet kjo kurrë!” A din?
Po, ajo gruja, dorën në zemër e majti fjalën. Edhe domethonë jonë do shkolla private që jonë themelu para 200-300 vjetve në Angli që jonë domethonë e qëtij denomi, denam, de, de, denominacioni edhe ajo iu ka shkru atyne shkollave. Edhe, edhe njona prej tyne e ka ofru ni bursë, edhe une kom qenë personi që ashtu pak ma shumë kom majtë kontakt me to. Edhe kom pasë dajë të nanës në Londër që ka mujt me qenë si guardian [kujdestar], se u dufke dikush gjatë pushimeve edhe mundesh me shku te ata. Edhe pata shku. Edhe kom shku mrena javës. Veç m’ka ardhë ashtu mesazhi, “E ki bursën, shko!” Edhe kom qenë në Greqi bile, me nifarë qësi programi të “Postpesimistave”, edhe m’ka ardhë nana m’ka thirrë edhe m’ka thonë qështu qështu, osht’ bo.
Jom kthy brenda 2-3 ditëve në Prishtinë. Kom shku në Beograd me marrë vizën. Ia kom dhanë letrën asaj grusë në Ambasadë, edhe ka shku e ka kontrollu diçka mrapa, edhe kur u kthy jom shliru shumë se m’u duke krejt si andërr, a din. Momentin që u kthy diqysh kom thanë, “Okej po ekzistojka shkolla”, se s’ki pasë internet atëherë, s’ki mujt m’i kontrollu këto sene. Bukfalisht, a din, thojsha, “Ku po shkoj?” Edhe u bo viza. Edhe për ni javë ditë m’ka ndërru jeta plotësisht. Kom mrri me ni shkollë, edhe shkolla ka qenë krejt çika. Edhe unë qaty kom jetu, kom mësu, kom hangër, kom pi. Ka qenë totalisht ni shok kulturor, po qështu ka vazhdu manej.
Aurela Kadriu: Qysh ke atje, a e mban mend shkollën, përpos faktit që ke jetu me çika, edhe… ?
Jehona Gjurgjeala: E maj n’men shkollën. Ka qenë tepër mirë edhe tepër vështirë n’do aspekte… unë kom qenë shumë shumë e varfën a. Kom folë me prindt e mi ni herë në javë 5 minuta, çdo të dille. Edhe qaq pak kemi pasë pare sa që une ni vjet s’jom kthy në Kosovë. E me 17 vjet kur kurrë s’ki qenë jashtë, s’ki jetë, domethonë s’ki qenë larg familjes ma shumë se dhjetë ditë, mos me mujt m’u kthy ni vjet…. Ma vonë e kom kuptu sa ka qenë vërtetë vështirë ajo, po qashtu ka qenë. Kom pasë ni parë farmerka edhe ni parë këpucë për dy vjet që kom qenë aty. I kom ly çdo 6 muj. I blejsha, jonë do kutia me ngjyrë, i shtin n’maçinë edhe farmerkat jonë t’reja, edhe….
Mësimi ka qenë supër i lehtë, se e bojnë lehtë. Ma s’pari klasët i kanë ka gjashtë, shtatë veta. Osht’ diskutim, osht’ sfidus, osht’ miqësor. Po a din, për shembull në sociologji mësojshim për sektat, tu kqyr ni film… ni film me do, ni sektë që i adhuron gjarpijtë. Tash normal që e mëson ma lehtë senin kur e ki qaq lehtë të prezentum. Kështu që shkolla kurrë s’më u ka dukë vështirë. Po une n’momentin që kom mrri, unë kom pasë vendosë që po du me metë për fakultet, e me metë për fakultet m’u dish… kisha nevojë m’i gjetë përmi 50 mijë euro për me pagu qato 3 vjet fakultet.
Aurela Kadriu: Ehem… a rrim veç pak… n’cilin vit ka ndodhë kur ke shku në Londër?
Jehona Gjurgjeala: ‘96.
Aurela Kadriu: A ktheheshe për pushime mandej mas vitit t’parë? A vishe për pushime në Prishtinë?
Jehona Gjurgjeala: Po.
Aurela Kadriu: A mundesh me na përshkru pak qat’ periudhë, qysh ka qenë kur vishe prej Londrës në Prishtinë?
Jehona Gjurgjeala: Domethonë, që ‘96, ‘97. Vera. Kqyre vera e ‘97-tës s’o që po m’kujtohet fort. Vera e ‘98-tës definitivisht m’kujtohet se e pata kry vitin e parë t’fakultetit. U pata kthy t’u menu ashtu okej po vi m’u knaq verën me kalu në Prishtinë. Edhe kur pata mrri këtu veç ia pat’ nisë lufta, domethonë luftimet e mbrenshme në Drenicë. Edhe Garentina, për shembull Fisi, domethonë, e krejt qëta, ni pjesë e shoqnisë të “Postpesimistave” patën nisë me shku n’teren ose si gazetar ose si fixera ju thojshin për, për gazetarë t’huj. Edhe mas nja katër, pesë dite që pata qenë në Prishtinë, diqysh pata thanë une s’muj me nejt këtu me pi birra në Prishtinë, ku 30 kilometra ma lart, larg po ndodhë diçka qashtu.
Edhe pata vendosë që po du edhe unë me, me shku me, me bo qat’ sen. E pata bindë Baton Haxhiun me m’marrë nihere, se thojsha me bo m’i shku BBC-së e me ju thonë unë jom fix, une muj me konë fixer, e pa dalë asniherë në teren, pa e pa katunin me sy…. Se unë krejt familjen e kom prej Prizrenit, kështu që s’kom pasë kurrfarë rasti me njoft Kosovën realisht, me thonë rurale, thojsha keshin me mu. E thirra Batonin Haxhiun, i thashë, “Po du me dal n’teren, a m’merr?” Me 19 vjet ashtu. “A je e sigurtë?” Thashë, “Po”. Tha, “Hajde”. Edhe qështu nja dy-tri, dy-tri javë kom dalë me Batonin edhe kom shkru për “Kohën Ditore”. E mandej kom fillu me punu me t’hujt, edhe kom vazhdu tonë qat’ verë, që ka qenë vera ma bizare n’jetë.
Aurela Kadriu: A mundesh me na përshkru?
Jehona Gjurgjeala: Oh… shumë ka qenë, shumë ka qenë jashtë…. Je çu n’sabah edhe ki hyp në kerr t’blindum. Kaniherë s’ka qenë i blindum. Edhe je nisë. Zakonisht e ki pasë ni ide ku po don me shku, po s’e ki ditë sa checkpoint[pika kontrolluese] ki m’i pasë. S’e ki ditë a kanë me qëllu serb a kanë me qëllu shqiptar. Këta shqiptartë a kanë me të qëllu katunar, çka po di une ni katunar që e ka gjetë ni allti edhe tash po bohet shef, a po të qëllojnë përnime UÇK-ja? Ka mujt me qëllu, (kollitet) ka mujt me qëllu UÇK-ja paradite, serbët masdite {pinë ujë} ose anasjelltas. Ki pasë raste ku ki mrri te, te checkpoint, me serb, me milici, kanë qenë t’pitë. Me qato alltiat e tyne me sene, normal t’u ka dokë, normal t’u ka dokë. Edhe tash ti domethonë e ki bo krejt qët’ sen…
Për shembull, disa elemente që m’kujtohen, ka qenë nihere, e pata marrë informatën që osht’ si nifarë spitali i improvizum që ka qenë në nji shpi pa dyrë, pa dritare, pa kurgjo, veç beton. Po ni hapsirë e sigurtë në cilën osht’ nifarë spitali i imprivizum. Edhe s’po m’kujtohet me çfarë gazetarë pata qenë, po u patëm nis qështu. Edhe në njonën prej checkpointavepata hasë në Fehmi Lladrovcin. Edhe ai tepër ashtu agresiv. Jo, s’di, kish ndodhë diçka edhe ish shumë ashtu, “Ju gazetartë, ju veç po vini, p’i kqyrni bothën e juj, kurgjo s’jeni t’u bo për neve.” E, a din, “Gjakpirësa!” S’e kish me mu, po e kish me asi… edhe, e une e maj n’men po menoj qët’ rast edhe shumë raste tjera t’u negocu, a din, t’u thonë, “Po kadal. Po a po mendon ti që qëkjo duhet m’u ditë, qysh po menon ti që ki me zgidhë qët’ problem vet? A menon që kena ndihmë?”
“Duhet m’u pa, a osht’ qatje ni fëmi, që osht’ i lëndum edhe që osht’ asi…” edhe s’di qe qështu, u bind njeri, na la. Edhe shkum na në qët’ spital. Kuku Zot! S’e harroj. Ka qenë ni djal shtatë, tetë vjeç, i shtrimë në kese bukfalisht, me kat, jo qysh pi bjen, po kateter… po, jo, si me thonë prej drejt, prej, e kishin lidh dika, për, si duket për veshkë, edhe veç që qështu rrike {tregon me gjeste si e shtrirë}. Tmerr! Po menoj gjithçka ka pasë aty. Edhe ti i bojshe pamjet, i merrshe intervistat, u kthejshe n’qytet. Nëse ish video reportazh, i nimojshe me përkthim me qëto sene. Edhe manej dilshe pishe ni birrë. Në qat’ kohë dilshim përballë, qatje ka Dardania, nifarë kafiqi, edhe qëtu u mledhshim krejt gazetarët, krejt fix–erat, krejt asi, edhe iu ndajshim informatat çka po ndodhë n’teren. Ka pasë gazetarë, une jo, po ka pasë gazetarë që kanë çu porosi prej Prishtinës n’teren dhe anasjelltas me UÇK-në.
Edhe qështu, rrishe deri në 11. Shkojshe n’shpi flejshe. U çojshe, dilshe prapë qështu. S’e dishe çka t’gjenë. E ka pasë, po menoj, qëkjo ka qenë njo prej ditëve shumë t’randa. Ka qenë ni ditë tjetër kur pata shku me dy gazetarë në Likovc. Serbët e kanë pasë nifarë taktike, kanë ardhë e kanë bombardu niherë prej s’largut fshatin. Fshati u shprazë. Manej kanë hi. E patëm shku në Likovc që ka qenë njo prej qendrave të UÇK-së, edhe patëm bo intervistë me “Gjarpnin” edhe me “Sulltanin”. Une tek mas luftës e kom marrë vesh që “Gjarpni” osht’ Hashim Thaçi. Kur pat’ dalë emrin Hashim Thaçi. Thojsha, “Kush o more ky Hashim Thaçi, çka u bo ky njeri me shku në Rambuje?” Kur e kom pa n’fotografi kom thonë “Aaah, qyky osht’ ‘Gjarpni’” (qeshë).
Edhe patëm shku me qëta dy gazetarët. Ka qenë ni amerikan edhe ni anglez. Edhe nejtëm shumë vonë, ashtu ke si duket vërtetë ni like scoop. Edhe bonëm intervistat e me dytë, a u nijke qysh u afrojke ma shumë e ma shumë. Domethonë këto granatat veç vishin ma afër e ma afër. Edhe kur u nisëm veç filloi m’u terru. Ish muzg e na e kishim xhipin e pablindum, t’gjelbërt, që osht’ idiotizem total, se nuk shkon me qasi kerri që duket që osht’ si kerr ushtarak. Shumë ka qenë weird[çuditshëm] se tash, po vozitim, osht’ ka na kap terri, po munohem, po ngutem. Une isha përpara, njoni ish mrapa, edhe njoni vozitke. E këta mrapa e kapi panika, “Oh, po shoh këtu ni ushtar, oh po shoh këtu, oh kanë me na myt, o kjo ngjyra jonë, o Zot, o Zot, o Zot!” Hupi njeri, hupi krejt.
E s’mujsha me besu se ish gazetar i ni, ni, ni gazete shumë prestigjoze të Anglisë, në foreign desk [raportues nga jashtë]. S’mujsha me besu që njeri po panikavet kur puna e tij osht’ qështu me shku nëpër qësi vena. E une me këtë tjetrin u kqyrshim, qështu, a din, “Ça m’i bo, ça m’i bo?” Dikur qëtu m’erdh {prek hundën}, veç ju kom pas kthy ja pata pasë bo, “Peter, we’re here, we have to get out of here, there’s no point in panicking, because it doesn’t make it any better, so just calm down”. (Qesh) Po get kur e ka pa ni, ni, ni kokërr prej çikës t’u, t’u, ashtu t’u e rahatu, zaher i erdh marre, edhe shujti. Veç kur ka bo ”Ok, but im not a happy bunny” (qesh prapë).
Thashë, “Po na nin fort”. Anyway [gjithsesi], qëkjo ka qenë njo, ka qenë… oh, ka pasë shumë, ka pasë shumë qësi sene. Ka qenë, patëm shku, kemi qenë një prej ekipeve t’para që patëm hi në Rahovec masi që e patën djegë. Hala u djegke, hala u djegke. Ka qenë shumë, qajo ka qenë vështirë se, vështirë kanë qenë krejt, po kjo ish, ishin t’u ia shti flakën shpijave, edhe na lanë me hi. Veç kur ka bo, “Keni kujdes se hala ka snajperista!”
Aurela Kadriu: A ken’ serbë a shqiptarë?
Jehona Gjurgjeala: Po po milicia e pat’ mujtë UÇK-në, e na shkojshim me nifarë teqe edhe u vozitëm, u vozitëm, edhe e nalem kerrin. Edhe ish ni moment kur u dufke me dalë prej kerrit, edhe ka qenë ni asi momenti, “Oh, Zot!” a din, qëtash veç kur të m’kap ni plum prej dikahit. Po nejse, këtu jom, s’më kapi, whatever [sidoqoftë], ka qësi….
Aurela Kadriu: Mas sa kohe je kthy mandej në Londër?
Jehona Gjurgjeala: Kjo ka qenë vera jeme, (qeshë) a din kur t’kthehesh n’shkollë, “Qysh e ki kalu verën?” Unë e kom kalu qështu verën.
Aurela Kadriu: A ke traumatike përvoja m’u kthy mandej në Londër?
Jehona Gjurgjeala: Jo ma shumë ka qenë traumatike viti tjetër, domethonë ‘99-ta, ku s’kom qenë une. Kom qenë në Londër t’u studiu, edhe normal kur kanë dalë prindt në Maqedoni e këto sene…
Aurela Kadriu: Qysh ndodhi kalimi prej shkollës t’mesme në fakultet, në qat’ periudhën… m’ke tregu ma përpara për vështirsitë që i ke pasë?
Jehona Gjurgjeala: Po, po s’po di sa jonë interesant. Une pata vendosë që s’po du me marrë azil, edhe pse me azil edhe mujshe me marrë edhe e kishe shkollën pa pare, se shumë m’u patën gërditë çka bojshin shqiptartë qatëherë. Po menoj tepër, tepër, tepër kanë abuzu me sistemin social në Angli edhe nuk mujsha me pa vetën në qat’, në qat’ grup. Plus që s’mujshe mandej edhe me u kthy dej sa s’bohen letrat. Po e para ka qenë arsyja kryesore, edhe kurgjo… kom hekë, po menoj kom hekë shumë deri sa i kom gjetë paret. Mandej krisi lufta që e boni edhe ma të vështirë. Nuk e di me m’vetë prapë qëtash qy, “Çu hajde mledhi 50 mijë euro…” tash nuk osht’ 50 mijë, tash osht’ 80 mijë… po, domethonë, me thonë, “Çu boni edhe gjeja qaren”. S’kisha ditë as ku me ia nisë.
Aurela Kadriu: A komunikojshe me familjen? Familja a ka qenë në Prishtinë gjatë kohës t’luftës kur ti ke qenë në Londër?
Jehona Gjurgjeala: Po ata kanë qenë në Prishtinë n’javën e parë, mandej kanë dal në Maqedoni.
Aurela Kadriu: A komunikojshe me ta najhere, qysh ka qenë situata?
Jehona Gjurgjeala: Po, po, qat’ kohë që kanë qenë në Prishtinë, komunikojshim çdo ditë, po qysh me thanë asi tregime tipike të familjeve, “S’kallxojna”. Unë tashti “Qysh jeni?” “Qe mirë, mirë, mirë”. Të nesërmen, “O qe nana ka dalë në Maqedoni. Edhe une kismet nesër”. Prej babit….
Aurela Kadriu: A t’ra me u kthy tani verën e ‘99-tës?
Jehona Gjurgjeala: Po, po, (qeshë), po keshi se prindt ishin në Maqedoni, edhe une mrriva prej Londrës në Maqedoni. Po ata hala i mledhshin rakshajat e tre mujve të refugjatllëkut. Edhe thanë “Shko ti përpara se, se po nijmë që p’i thejnë banesat edhe p’i marrin banesat, e shko ti mbroje banesën”. Po keshi se qaq osht’, qysh me thanë komike ideja që une kom mujt me mbrojtë çkado, po une qashtu jom nisë normal. Edhe pa as ni ide që ajo osht’ krejt kështu la-la. Po u pata kthy. U kon’ si me thonë dita e shtatë, tetë mas, mas 19, 18-19 qershori, [1999] a. Shkretinë totale. Shumë pak njerëz, shumë pak sene… për pak s’po di. Qaty e kom kuptu sa osht’ jetë tjetër, se shkojsha prej Dardanisë në Breg të Diellit te ni shok që edhe familja e tij që kishin mbetë në, gjatë luftës në Prishtinë.
Edhe eca edhe tash t’u e kapërcy rrugën aty menza, konviktet… po kalon ni kerr ashtu shpejtë. Edhe a din ashtu tytyt [onomatope] kishe, “A çfarë femne?!” Edhe une veç jom kthy edhe ja kom bo qështu {e çon gishin e mesëm} edhe s’kom menu hiç për qat’ pune. Kom vazhdu me ecë edhe veç kur e kom pa qat’ kerr t’u u kthy në parkingun t’cilin tash unë e kalojsha n’kamë. Ashtu, qështu t’u ma bo me gisht {duke e qortu me gishtin tregues}, edhe kur e kom pa e kom marrë vesh tani që ky osht’ tash mu m’njekë se e kom fy këtë Zot shpije, kushdo që ka qenë. Veç kur t’ia kom nis me ngajtë, nëpër do shkallë ku s’kish ku me m’mrri me kerr. Qaty e kom kuptu që, që krejt botë tjetër, a din, edhe ideja që unë kom mujtë me rujtë shpinë ka qenë hajgare.
Aurela Kadriu: Qysh e ki gjetë shpinë?
Jehona Gjurgjeala: Të vjedhun, të vjedhun. Po, po menoj kurgjo diçka që e vlen m’u përmend.
Aurela Kadriu: Mandej mas kësaj a jonë kthy familja a çka ka ndodhë?
Jehona Gjurgjeala: Po, jonë kthy. Po munohna me kujtu, po m’doket babi u kthy mjaft shpejtë. Nana ashtu kështu ka qenë t’u dhonë mësim në Fakultet të Mjekësisë në sistemin paralel. Une kom pasë punu për Ambasadën Britanike. Hala isha në shkollë, kështu që hala isha këtu veç gjatë verës. Verën e parë kom punu për Ambasaden Britanike edhe për KFOR-in britanik. Mandej e kom kry fakultetin edhe jom kthy.
Aurela Kadriu: E çka ke bo kur je kthy?
Jehona Gjurgjeala: Kom punu për ni organizatë lokale. Edhe mandej ni organizatë ndërkombtare, qështu OJQ-ja. Pata studiu shkenca politike, edhe kom pasë studiu shkenca politike se prej “Postpesimistave” u pata infektu me idenë, me, me, me bo ndrrime shoqnore ose me bo diçka për shoqninë, se para asaj kom dashtë m’u bo mjeke, si nana. Domethonë kom studiu shkenca politike edhe mendojsha që ndrrohen senet nëpërmes OJQ-ve. Edhe kom punu në dy OJQ, edhe ka qenë periudhë bajagi e gërditshme, se ka pasë shumë pare edhe ka pasë shumë materializëm edhe për mu ka qenë qaq hipokritike kejt ai sen që pata, pata dalë domethonë, s’kom mujt me përballu. Manej kom shku me magjistru, e qështu.
Aurela Kadriu: Ke bo master prapë në Londër, mandej a je kthy prapë, prej ni jetës krejt tjetër?
Jehona Gjurgjeala: Jom kthy prapë, edhe qysh me thonë me qët’ procesin e eliminimit, nëse ti don me ndiku n’shoqni, cilat jonë domethonë mundësitë e tua? Organizatë lokale? Jo. Organizatë ndërkombtare? Ehee. Parti politike? Kjo ka qenë eksperimenti i rradhës. Edhe ajo domethonë ka qenë ni mësim. Krejt kanë qenë mësime shumë t’mira. Kjo ka qenë edhe njo prej atyne. Edhe qaty kom pasë vendosë, domethonë, në “ORA” pata mësu tri sene shumë me randësi. Kjo osht’ 2005-ta. 2004-ta, po 2005-ta. Kosova ka m’u bo ma keq para se m’u bo mirë; nëse don me bo diçka në Kosovë nuk guxon me pasë bishtin e nxont; edhe tre: qëkjo shanca e gjeneratës, shanca e fundit e asaj gjeneratës, po flas për Veton Surroin, e asi, nuk osht’ e mjaftushme.
Edhe qajo ka qenë vend… arsyja pse e kom marrë vendimin me shku në perëndim, për me hekë bishtin prej derës. Nuk e kom pasë bishtin prej derës, nxanun, se kom qenë shumë e re me qenë e randësishme, po e kom kuptu që në qoftëse s’ki kujdes në Kosovë, t’shtin me ni territ, qysh me thonë, me ni hapsirë shumë territoriale, gjithkush don me pasë klanin e vet, n’fisin e vet, n’territorin e vet. E nëse don me bo çka ti menon që duhet me bo s’guxon me leju me ra në mëshirë të kërkujt. Edhe për qata kom shku jashtë, kom bo përvojë, përvojë e cila mu ma mundëson kurdo m’u kthy në perëndim nëse du. Kom marrë shtetsinë britanike edhe e kom ble ni banesë me do kursime t’killafta.
Aurela Kadriu: Edhe kur u ktheve në Kosovë mandej?
Jehona Gjurgjeala: O për mu osht’ shumë okej se i kom mësu mësimet prej krejt qëtyne përvojave t’mia.
Aurela Kadriu: Çka ke bo mandej kur u ktheve?
Jehona Gjurgjeala: Tash…
Aurela Kadriu: Çka je t’u bo tash?
Jehona Gjurgjeala: … po menoj qëky kthimi jem i fundit osht’ para dy vjet e gjysë. Une veç e pata vendosë. Kqyre kanë ndodhë shumë përvoja përpos “Postpesimistave”, ku domethonë qëky aspekti i punës me rininë, edukimi jo-formal, fuqizimi i rinisë, ta gjejnë si prej përvojave t’mia personale si prej përvojave tjera që i kom pa, ma shumë si observuse i kom pa sa ka fuqi observative. E kom pasë veç idenë nja tri vjet para se m’u kthy që qëkjo o qajo që po du me bo. Domethonë me punu me t’ri, me investu në emancipimin dhe edukimin e tyre, me i motivu ata me iu ndihmu tjerëve.
Mandej qysh osht formsu…. E kom pasë domethonë, e kom ditë që po du me bo qësi edukimi jo-formal, i cili osht’ zbavitës, shoqërus, sfidus, osht’ i larmishëm edhe ia kom nisë me projektin e parë. Gjashtë muajt e parë s’kom, po menoj kom qenë veç vet edhe kom qenë, domethonë s’e kom pagu veten se s’kom pasë. Domethonë kur e nisë ni organizatë prej zeros që nuk osht’ e themelume prej Ambasadës Norvegjeze ose Ambasadës Amerikane, ose cilitdo institucion, s’munesh me pagu veten, veç i grah.
Aurela Kadriu: Nëse nuk ki diçka me shtu besoj që qëtash mujna me përmbyllë. Falemnderit!
Jehona Gjurgjeala: Okej, falemnderit.
