Kur kena fillu vitin shkollor qater ‘94 – ‘95 atëherë kemi qenë në Bajr tu majt në nji shtëpi private, edhe aty intervenun policia…Atëherë ka qenë dhjetori, 15 dhjetori ka qenë. Ka qenë ni ditë e ftohtë, nji ditë me mjegull e dendur ka qenë, shumë mjegull e dendur. Edhe nxansat duke ardh në shkollë e kanë vërejt policinë që janë tu u sill në atë pjesë ku mbajshim mësim. Ajo shtëpia e ka pas oborrin e rrethuar me muri edhe kemi dal e kemi mbyll derën e oborrit edhe me i qetësu nxansat edhe me fillu procesin mësimor. Edhe ata e kanë kalu murin edhe janë hy në oborr të shtëpisë edhe drejt kanë hy në klasë…E di që më kanë maltretue para nxansave…Çka kanë gjet nëpër banka i kanë fut nëpër stufa, atëherë janë konë stufat e vendosne, i kanë djegë, i kanë shti me shenu ato simbolet e tyre nëpër tabelë. Edhe dikur e di që i kanë lirue, une pak kam qenë i si me thonë i maltretum në mënyrë shtazarake në korridor… I demolun klasët, dhomat, i rrëzun edhe stufat, stufat e ndezur. Para se me asi më shtinën me i kap stufat e ndezura me të thonë të drejtën, derisa mu djegën edhe durtë.

Në atë kohë unë kisha zyrën e informacionit në ambientet e xhamisë së Krumës, në kuadër të shtabit të UÇK-së…[Atje]  vinin edhe paraqiteshin të gjithë ata persona të cilët ose kishin përjetuar përdhunime nga ushtarët dhe nga policia serbe, ose ata familjarët të cilët dëshironin të bashkoheshin me familjet e tyre, dhe ne si pjesëmarrës të UÇK-së i ndihmonim popullatës për t’u bashkuar.  Një interesim në këtë drejtim mund të them, një rast kur Sadije Morina nga Raushiqi i Pejës i kishte vdekur fëmija i vet, por nuk dëshironte fëmijën t’ia linte edhe të vdekur policisë. Në anën tjetër ajo nuk dëshironte që ta merrte vesh edhe familja e vet se i ka vdekur fëmija, dhe e ka mbajtur 24 orë të vdekur fëmijën, para Durrësit, duke ia dhënë biberonin, dhe biberoni iu ka ngrirë në gojë, sepse kur vdes njeriu mbetet, dhe biberoni iu ka ngrirë…ka kaluar kufirin, biberoni i ka mbetur me qumësht dhe goja e mbyllur e fëmijës së vdekur, dhe aty afrohet një grua tjetër në Qafën e Prushit, ku ishin pastaj forcat ushtarake të Shqipërisë, të cilët ndihmonin ata që kalonin nëpër mal, dhe i thotë, “A ka mundësi me ma dhënë qat qumësht me ja dhënë bebës time?” [Sadije] thotë, “Jo, nuk ka mundësi se më ka vdekë fëmija dhe nuk mund t’ia nxjerr biberonin.” Nga kjo intervistë të cilën e kam bërë, e kam shkru një vepër që është “Qumështi i Vdekjes.”

Është interesant kështu, të them sinqerisht kur keqtrajtoheshin edhe arsimtarët edhe nxanësit edhe faktikisht largoheshin [policia] edhe mendonim se tash të nesërmen asnji nxanës nuk do ta kemi aty. Për qudi të Zotit të gjithë, asnji mungesë. Arsimtarët, nxënësit, tash kuptohet për veten time por edhe për të tjerët mjaftonte veç që janë. Edhe i kemi afër, do të thotë i kemi pranë. Për mësim pastaj kur qetësoheshim dhe vazhdonim kështu punën. 

 

[…] Domethënë të gjithë nxanësit ishim në shkollë. Erdhi koha, ra zili, për çudi në minutin kur ka ra zili, ama për tre minuta osht rrethu krejt shkolla. Edhe për fat jemi munduar ta ruajmë gjakftohtësinë i kemi përcjellë prej dritareve se si po veprojnë dhe çka na pret kuptohet. Edhe ma së pari na kanë çu në katin e tretë atje, a dytë se di veç kryesore kanë kriju dy kordone kështu të policëve. Për fat nxanësit nuk i kanë maltretue. Dhe ne 30 a 40 sa kemi qenë arsimtarë kështu, po ma keq e ka pësu profesori Muharrem Peci që ka pas kështu lëndime shumë të randa.

Klinë të Ulët e kishim shpi të frontit se shkollën e mesme në Skenderaj nuk mujshim me shfrytëzu se ish qendra këtu. Kom shku tani edhe nëpër shkolla kështu si këshilltar se kom pasë u formun tani ato ma vonë. Kemi majt gara, kemi majt kviz e kemi pas nxon vendin e parë në regjion. Do të thotë aktivitete normale, pavarësisht që në fund ni asi manifestimi na merrshin na çojshin në stacion e herë na rrehshin, na malltretojshin, po nalë krejt nuk jemi.

Më 27 mars 1999, në orën tetë të mëngjesit dy aeroplanë ushtarakë jugosllavë, kanë goditur lagjen  me tetë arka bomba të tipit kasetë, ku ne strehoheshim, me ç’rast është martirizuar një i ri 16 vjeçar, ndërsa kanë marrë plagë edhe tetë të tjerë. Po atë ditë, në orën 12:00 mediet serbe kishin dhënë lajmin për shkatërrimin e bazës transmetuese të Radios Kosova e Lirë, ndërsa ne kemi transmetuar programin në orën 16:00, në orën e caktuar kur ka filluar transmetimi gjatë tërë kohës së luftës. Asokohe, krimineli serb [Vojisllav] Sheshel dhe disa komandantë të armatës jugosllave kishin deklaruar në medie se së shpejti do të pinin kafenë e mëngjesit në Berishë, ku do të ndërtonin edhe një stadium futbolli.

Me qëllim për të mbijetuar në kushte dhe rrethana të sulmit të pandërprerë, në fillim të prillit të vitit 1999 kemi ndërtuar një bunker të fortifikuar mirë, në një maje mali dhe nga bunkeri kemi transmetuar programin ditor, deri në 1 orë e 30 minuta në ditë, gjatë tre muajve të fundit të luftës. Vendi afër bunkerit  është goditur sa e sa herë nga arma armike, por nuk është shkatërruar.

Mu më kanë rrehë në Burg të Nishit m’kanë llomit m’kanë shkelë. Jo veç që m’kanë rrehë po janë kanë tre nadzornik [mbikëqyrës]. Unë jom kanë i dënum prej [Aleksandër] Rankoviqit se s’kom nejtë urtë unë edhe në burg atje, a po kupton? Tre m’kanë shkelë e me kamë e kom shkepu me muj, a po kupton. Në izolim 14 muj me 200 gram bukë. Prej 72 killave kom ra në 32 killa. Çka me t’kallxu ma shumë? Dënim ma të madh… nuk ka pasë qelia as dritë, as kurgjo s’ka pasë, as dritare, as prag. Kurrë flejt s’kom mujtë për arsye se në Nish fryn koshava, a Burgu i Nishit është në qasi vendi që e kap fryma në tona antë. 

 

[…] Ka ardhë baba me m’pa. Babën e kom pasë të moshun, që t’kallxova 89. Ka ardhë me m’pa. Kur m’ka pa mu 30 killa i ka dalë autobusit me shkelë. Po e kom pasë kusheri atë kondukterin e ka njoftë edhe e ka nalë autobusin.

Janë kanë disa zhetona ju thojshin të hekrit për me shku me hangër ushqim. Po ni zheton ke mujtë me marrë ni pjatë. Na për shkak të kushteve edhe situatës qysh e kemi pasë në familje, me ni zheton kemi hangër ni pjatë edhe unë edhe motra. Pritshim në radhë me orë. Radha… se ka pasë 30 e kusur mijë studenta janë kanë në Universitet të Prishtinës. 

 

[…] Kur jemi afru me marrë ushqimin, unë po i dëgjoj disa zana mas meje mashkuj, në mesin e tyre ka qenë edhe Bajram Kosumi, Kadri Kryeziu, Jonuz Jonuzi, ky i Drenasit, Ramadan Dobra atëherë u qujke tash Gashi është, ish kryetari. Po thojnë, ‘Sot duhet me fillu protestën’. Po i dëgjoj unë çka po folin edhe u çudita pse e thanë këtë fjalë. Në sekond si jom ofru me marrë pjatën e ushqimit ia kom hudh, ka qenë ni serbe edhe ni shqiptare që na kanë ofru ushqimin. Nuk e di veç kom dalë prej rendit, ata veç kishin pritë, qata grupi i tyne i Bajram Kosumit e Jonuzit e Kadriut. Kemi fillu m’i rrzu të gjitha tavolinat në mensë që janë. 

 

Kadriu e di, m’kujtohet Bajrami që m’ka thanë, ‘Ik shko në konvikt’. Krejt vajzat janë frikësu edhe kanë shku t’u ngajtë, t’u dalë prej dere teposhtë se u kanë në katin e dytë u ushqejshim. E vetmja unë deri tavolinën e fundit që ka qenë për me rrotullu i kemi rrotullu. Janë çudit edhe mashkujt po edhe femnat qysh po guxon, pse. Nifar’ forme është shumë e çuditshme që as s’kom ndje frikë. Literatura ka ndiku shumë që unë me ndiku në atë formë edhe atë mënyrë edhe këshillat normal të prindit tem po edhe të babës të Xhevës [Krasniqi-Lladrovci].